Қарағанды-Теміртау агломерациясы

Қарағанды-Теміртау агломерациясы, экономикалық және әлеуметтік өмірді ортақтығы мен бірбіріне жуық орналасқан к-ларды жаппай қала тәріздес өңірлерге айналу бағытымен сипатталатын елді мекендер шоғыры. Қарағанды-Теміртау агломерациясы Қарағанды көмір бассейнін игеру және еліміздегі ірі көмір металлургия орталығын жасау барысында, шахталардың, байыту ф-қаларының, жылу электр стансаларының, қара металлургия, химия, машина жасау, құрыныс индустриясы, транспорт, жеңіл және тамақ өнеркәсібі кесіпорындары құрынысының кең ерістеуіне байланысты халықтың қоныс аударуының нәтижесінде 20 ғ-дың 30-50 жылдарында Қарағанды тенірегінде калыптасты. Агломерацияға Қарағанды, Теміртау, Абай, Саран, Шахтинск қалалары, Топар, Ақтас, Ақтау, Долинка, Қарабас, Қушоқы, Жаңа Долинка, Токаревка (Ғ. Мұстафин), Шақан, Южный кенттері кіреді. Қарағанды-Теміртау агломерациясына тән ерекшелік оның ендірістік базасының халық аз тұратын жерде калыптасқандығы және оған ұқсас жағдайдың бұрын болмауы. Қарағанды-Теміртау агломерациясына кірегін қалалар мен кенттер орнаған еңірлердің бір-біріне жуықғығы және олардың бір-бірімен өзара сабақшс байланысы ішкі агломерациядық өндірістік, коммуналдық шаруашылық, мәдени-тұрмыстық, жұмысаралық байланыстар қарқындылығын алдын ала анықтады. Агломерация ауданы өнеркәсіп өнімі өндірісінің 80%-дан астамы облыстың негізгі өндіріс қоры, барлық жоғ. және арнаулы орта білім берегін оқу орындары, ғылыми-зерттеу жобалау қонструкторлық мекемелер, мөдениет пен спорт мекемелерінің басым бөлігі шоғырланған. Мұнда 1988 ж. бұрылғы Қарағанды облысы аумағындағы бүкіл халқының 83%-дайы, облыстағы қала халқының 95%-дан астамы тұрды. Агломерация өндіргіш күштерді тиімді орналастыруға, жаңа орындарды қоныстануды реттеуге, облыстық еңбекшілерінің еңбек және тұрмыс жағдайларын жақсартуға мүмкіндік туғызды. Облыстағы орташа және шағын к-лар мен кенттердің дамуына, Абайда, Саранда, Шахтинскіде, Ақтаста, Ақтауда, Қарабаста т. б. орындарда бірсыпыра өндірістің кәсіпорындары құрылысын жүргізу есебінен олардың экономикалық базасын айтарлықтай кенейтуге ерекше назар аударылды. Қала маңында аграрлық өнеркәсіп өңірін жасау, су шаруашылығын және мәдени-тұрмыстық орындар салу арқылы агломерация кеңейіп келді.