Қарағанды артезиан алабы

Қарағанды артезиан алабы, Сарыарқаның орталығында жатқан жер асты суы бар өңір. Ауданы 1200 км²-дей. Қарағанды артезиан алабы гидрогеология құрылымы жағынан өте күрделі екі қабатты синклинальдық құрылымнан тұратын қазаншұңқырда орналасқан. Қазаншұңқыр девон, тас көмір әктастары мен құмтастарынан құралған. Жер асты суы арынды. Ұңғымалардың шығымы 0,5 – 2 л/с, суының орташа минералдары 3 г/л. Алаптың шет жақтарында су жер бетіне өздігінен шығып жатыр. Су арыны қазаншұңқыр ортасына қарай арта береді. Сулы қабаттардың жату тереңд. 50 – 100 м-ге жетеді. Конгломерат, құмды конгломерат, ұсақ түйірлі құмды борпылдақ жыныстардан құралған, қалыңд. 500 м-дей юра жүйесі жыныстарындағы сулы қабаттар Қарағанды Артезианы ауылының орталық, шығыс бөліктерін алып жатыр. Қазаншұңқырдың ортасына қарай бұл жыныстар антропоген, неоген, палеоген жүйелерінің аргиллиттері, алевролиттері, ұсақ түйірлі құмтастарымен жабылған. Юраның сулы қабаттарындағы ұңғымалардың су өнімд. 1 – 3 л/с-тан 20 – 25 л/с-қа дейін жетеді. Су құрамы натрий-кальцийлі хлорлы және гидрокарбонатты-сульфатты. Суының минералдылығы алап шетінде 0,7 – 1,0 г/л, өйткені мұнда жер асты суларының қоры жауын-шашын, еріген қар, тасыған өзен суларының жерге сіңуінен молаяды. Алаптың ортасына қарай 1,5 – 2,0 г/л-ге дейін артады. Қарағанды артезианы алабының жер асты сулары көптеген ұңғымалар арқылы Қарағанды өнеркәсіп торабында пайдаланылады.