Қара сайрақ
Қара Сайрақ (Turdus merula) - едәуір жақсы сайрайтын құс.
Common blackbird | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
In Warwick Square Gardens, London
| ||||||||||||||
Амандық күйі | ||||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
Turdus merula Linnaeus, 1758 |
Аталығының бүкіл денесі қара реңді, тұмсығы - ашық сары. Аналығы толығымен қошқыл қоңыр реңді (тек тамағы шұбарланған ақшыл түсті) болғандықтан қалған сайрақтар туысының өкілдерінен жақсы ажыратылады. Еуропаның, Солтүстік Африка, Алдыңғы және Орталық Азияның жапырақты ормандарында мекендейді. Сонымен бірге соңғы аталған өңірде оның оқшауланған түршесі өмір сүреді. Қазақстанда қара сайрақ Тәңіртаудын жөне Жоңғар Алатауының солтүстік беткейлері мен тау етектерінде орныққан, таяуда ғана Батыс Алтайда пайда болды. Оның саны соңғы 50 жылда белгілі мөлшерде арта түсті. Бұл - Қазақстандағы сайрақтың жалғыз ғана түрі. Әр алуан ормандарда және қолдан егілген желектерде, солардың ішінде бақтар мен тынымбақтарда ұялайды. 50 жыл ғана бұрын пайда болған олар Алматыда көп ұялайды. Қара сайрақтар тауларда - 2 рет, ал Алматыда тіпті 3 рет бір жазда балапан өргізеді. Мұның бұлай болу себебі - үнемі суарылатын қалалық екпе ағаштардың арқасында жаздың екінші жартысындағы ыстық күндерде жем беретін сайрақтарға мұнда шұбалшын (осы сайрақтың балапандарының негізгі жемі) жеткілікті. Сайрақтар қала жағдайларында ағаштардың жапырақтары әлі қалың өспеген кезде ұяны ешқайда жасыруға болмайтындықтан қылқан жапырақты ағаштарға ерте ұя жасайды. Салындыдағы 4-7 көгілдір жасыл жұмыртқаларды екі аптаға жуық аналық көбірек басады да, аталық кейде оны алмастырады. Балапандарды ата-енелері екі апта қоректендіреді. Қара сайрақ - әуезшіл сайрақтан кейін сайрақтардың ішіндегі жақсы сайрағыш құс. Оның әуені бөгде, сықырлаған дыбыссыз өте таза сыбызғы үнінен тұрады.
Әуені мен шақыруы
өңдеуSong 1 |
Song 2 |
Галерея
өңдеу-
T. m. merula Англия
-
merula түршесінің ұрғашысы
Дереккөздер
өңдеу- ↑ BirdLife International Turdus merula. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
- ↑ Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.