Қаршығарең жапалақ

Қаршығарең жапалақ (лат. Surnia ulula) — ірі денелі (300-400 г, қанатының алымы - 85 см шамасында) жапалақтар тұқымдасының құсы.

Қаршығарең жапалақ

Амандық күйі

Least Concern (IUCN3.1) [1]
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Құстар
Сабы: Жапалақтәрізділер
Тұқымдасы: Strigidae
Тегі: Жапалақтар
Duméril, 1805
Түрі: S. ulula
Екі-есімді атауы
Surnia ulula
(Linnaeus, 1758)
S. ulula
S. ulula
Surnia ulula ulula

Биологиялық сипаттамасы

өңдеу

Бауыры - үйлесімді ашық реңкті, көлденең жолақты. Көзі - ашық сары түсті болғандықтан қаршығаға ұқсайды.

Түнде өмір сүреді, алайда күндіз де кездесіп қалуы мүмкін. Күйттеу кезеңінде аталықтары «улюлюлеп» қатты сайрадйды. Негізгі қорегі - тышқантәріздес кемірушілер, кейде құстарды да жейді. Сирек кездесетіндіктен және өмір сүру дағдысы айқын болмағандықтан, бұл ғажап жапалақтың ұялау әдеті туралы мағлұмат мардымсыз. Оның ағаш басына ұя салатыны белгілі, көбінесе қарғалардың немесе жыртқыш құстардың даяр ұяларын мекен етіп алады.

Таралуы

өңдеу

Еуразияның және Солтүстік Американың қалқанды ормандарында өмір сүреді, Қазақстанда оңтүстік-шығыстың таулы ормандарында ұялайды, Солтүстік Қазақстанның тоғайларында да ұялайды деген жормал бар [2].

Дереккөздер

өңдеу
  1. BirdLife International Surnia ulula. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
  2. Құстар. Мектеп энциклопедиясы. Ковшарь А.Ф., Ковшарь В.А. ISBN 978-601-282-168-0