Қатысушы:Асылай Сейтенова/зертхана

Колвиц Кете
	Колвиц Кете
Туған күні	8 шілде 1867
Туған жері	Кенигсберг, Пруссия
Қайтыс болған күні	22 сәуір 1945
Қайтыс болған жері	Морицбург, Саксония
Азаматтығы	неміс
Марапаттары мен сыйлықтары	Pour le Mérite

Колвиц Кете

Кете Колвиц (8 шілде 1867, Кенигсберг, Пруссия — 22 сәуір 1945, Морицбург, Саксония) — неміс суретшісі және мүсінші. Ең танымал Тоқушылар және Шаруалар соғысы атты циклдары кедейліктің, ашаршылықтың және соғыстың жұмысшылар классына әсерін көрсетеді.^[1] Суретшінің жұмыстары реализмге жақын болғанымен, бүгінде олар Экспрессионизм стилімен байланыстырады.^[2] Колвиц Пруссия өнер академиясының тарихында құрметті профессор мәртебесіне ие болған ең алғашқы әйел адам.^[3]

Өмірбаяны

Жастық шағы

Кете Колвиц Пруссияда, Кенигсберг қаласында дүниеге келген. Ол отбасында бесінші бала. Колвицтің әкесі Карл Шмидт радикалды социал-демократ болған. Анасы Катерина Шмидт протестант Юлий Рупптың^[4] қызы, ресми Евангелиялық мемлекеттік шіркеуден қуылып, тәуелсіз қауым құрған.^[5] Атасының дін мен социализм бойынша дәрістері Колвицке үлкен әсер тигізген.

Әкесі қызының талантын жастайынан байқап, он екі жастағы Колвицті гипстен жасалған мүсіндердің суретін салу дәрістеріне жібереді.^[6] Өсе келе Колвиц өз оқуын жалғастырғысы келген. Алайда ол кездерде әйелдерге арналған не колледждер, не академиялар болмаған. Соңдықтан да, Колвиц Берлиндегі әйелдер көркемсурет мектебіне оқуға түсті.^[7]

1888 жылы Колвиц Мюнхенге әйелдер көркемсурет мектебіне оқуға түседі. Он жеті жасында ол медициналық студент Карл Колвицпен танысады, уақыт өте келе Карл Кетеге сөз салады.^[8] 1890 жылы Кете Кенигсбергке қайтып келіп, өзінің алғашқы студиясын ашып, жұмысшы табының ауыр жұмысын бейнелеуді жалғастырды. Бұл тақырыптар оны көптеген жылдар бойы шабыттандырады.^[9]

1891 жылы Колвиц Карлға күйеуге шығады.

Деңсаулығы

Колвиц бала шағынан мазасыздықтан зардап шеккен деседі. Кейінгі зерттеулер бойынша, Колвиц балаларда кездесетін дисметропсиямен ауырған делінеді.^[10]

Тоқушылар

1892 және 1896 жылдар аралығында Колвиц Герзарт Гауптманның “Тоқушылар” спектаклін көрген. Спектаклде Лангенбелаудағы силезиялық тоқушылардың езгісі және олардың 1844 жылы сәтсіз көтерілісі көрініс тапты. Спектаклден щабыттанып, ол тоқу, үш литография (кедейлік, өлім және қастық) және акватинта мен құмырамен үш кескіндеме (тоқу шеруі, бүлік және аяқтау) туралы алты жұмыс циклын шығарды. Драманың тура бейнесі болмай-ақ, бұл шығармалар жұмысшылардың бақытсыздығын, үмітін, батылдығын және ақыр соңында өлімін еркін және натуралистік көрінісін тапты.

Цикл 1898 жылы көпшіліктің назарына ұсынылды. Адольф Менцель жұмысты Берлиндегі неміс кунсткамерасының алтын медаліне ұсынған кезде, кайзер Вильгельм II өзінің мақұлдауында: "мырзалар, әйелдің медальге ие болуы тым артық болар… Құрмет ордендері мен медальдар ерлердің кеудесінде болуы тиіс" деген.^[11]

Шаруалар соғысы

Колвицтің екінші үлкен циклі шаруалар соғысы болды. Бұл серияның шарықтау шегі литографиядағы көптеген алдын-ала суреттер мен тасталған идеялардың арқасында 1902-1908 жылдар аралығында болды. Онымен қоса, Колвиц дауысы жоқ адамдардың қорғаушысы болды және жұмысшы табын ешкім көрмегендей суреттегенді жақсы көрді.

Коллвиц "Шаруа соғысы" кезінде Парижге екі рет барып, модельдеуді үйрену үшін Джулиан академиясына оқуға түсті. Суретші Гравюра "Вилла Роман" сыйлығына ие болды. Бұл сыйлық 1907 жылы Флоренциядағы студияда бір жыл бойы тұруды қамтамасыз етті. Колвиц Флоренцияда болған кезінде ешқандай жұмысты аяқтамаса да, кейінірек Флоренцияда болған кезінде бастан кешкен ерте Ренессанс өнерінің әсерін еске алады.^[12]

Модернизм және Бірінші дүниежүзілік соғысынан кейін

Германияға оралғаннан кейін Колвиц өз жұмыстарын көрсетуді жалғастырды. Экспрессионистер мен Баухаус суретшілері Колвицті оның экспрессивті құралдарын жеңілдетуге шабыттандырды. “Руновер”, “1910”, “Автопортрет” және “1912” сияқты кейінгі жұмыстар осы жаңа бағытты көрсетеді. Ол сонымен қатар мүсін бойынша жұмыс істеуді жалғастырды.

1914 жылы оның ұлы Петр соғыста қайтыс болды. 1917 жылы Пол Кассирер Колвицтің мерейтойлық көрмесін ұйымдастырды. 1919 жылы профессор атағын алып, Кете Колвиц Пруссия өнер академиясының мүшесі болып сайланады. 1922-1925 жылдары ағашқа "Соғыс" және "Пролетариат" атты бірқатар гравюралар жасады. 1924 жылы оның жұмыстары Мәскеудегі "Неміс өнерінің алғашқы жалпы көрмесінде" ұсынылды.^[13] 1928 жылы Пруссия өнер академиясында графика шеберханасының жетекшісі болып тағайындалды. 1932 жылы Кеңес Одағында Кете Кольвицтің жеке көрмесі өтті. 1933 жылы Ұлттық социалистер билікке келгеннен кейін, мәдени большевизмді айыптағаннан кейін, Өнер Академиясынан кетуге мәжбүр болды. 1934-1935 жылдары "Өлім" литографиялық сериясын жасады. 1936 жылы оның шығармаларын қоюға жасырын тыйым салынса, 1937 жылы суретшінің 70 жылдығына арналған жеке көрмеге де тыйым салынды.1940 жылы күйеуі Карл Колвиц қайтыс болды. 1943-1944 жылдары ол Нордхаузенге эвакуацияланды, содан кейін Саксония ханзадасы Эрнст Генрихтің шақыруымен Дрезден маңындағы Морицбургке көшті.

Кете Колвиц 1945 жылы 22 сәуірде 77 жасында қайтыс болды. Ол күйеуімен бірге Фридрихсфельдтің орталық зиратындағы отбасылық қабірге жерленді.

Суретшінің өмірі мен шығармашылығына неміс режиссері Ральф Кирстеннің "Кете Кольвиц — өмір картиналары" (1986) атты фильмі арналған.

Дереккөздер

[1] Bittner, Herbert, Kaethe Kollwitz; Drawings, p. 1. Thomas Yoseloff, 1959.

[2] "The aim of realism to capture the particular and accidental with minute exactness was abandoned for a more abstract and universal conception and a more summary execution". Zigrosser, Carl: Prints and Drawings of Käthe Kollwitz, page XIII. Dover, 1969.

[3] Schaefer, Jean Owens (1994). "Kollwitz in America: A Study of Reception, 1900-1960". Woman's Art Journal. 15 (1): 29–34. doi:10.2307/1358492. JSTOR 1358492.

[4] Wirth, Irmgard (1980), "Kollwitz, Käthe", Neue Deutsche Biographie (NDB) (in German), 12, Berlin: Duncker & Humblot, pp. 470–471

[5] Rasche, Anna C. (1881). "Biographical Sketch of Dr. Julius Rupp". Reason and Religion by Julius Rupp. S. Tinsley & Company. p. xx. Retrieved 7 November 2014.

[6] Bittner, p. 2.

[7] Kurth, Willy: Käthe Kollwitz, Geleitwort zum Katalog der Ausstellung in der Deutschen Akademie der Künste, 1951.

[8] Bittner, p. 3.

[9] Bittner, p. 4.

[10] Bittner, pp. 1–2.

[11] Knafo, Danielle (1998). "The Dead Mother in Käthe Kollwitz" (PDF). Art Criticism. 13: 24–36 – via Danielleknafo.com.

[12] "But there, for the first time, I began to understand Florentine art." Kollwitz, Kaethe: The Diaries and Letters of Kaethe Kollwitz, p. 45. Henry Regnery Company, 1955.

[13] Кете Кольвиц. Основные биографические даты // Художники XX века. По страницам журнала «Творчество». М. Советский художник, 1974. С. 305.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]