Қатысушы:Бактыбаева Айганым/зертхана

Шағын және орта бизнесті қолдау – табыстың қайнар көзі

Республика Президентi Н.Ә.Назарбаев кәсiпкерлiкке барынша қолдау көрсету мәселелерiне ерекше көңiл бөлуде. Шағын және орта бизнестi қолдаудың негiзгi мақсаты-олардың әлеуметтiк-экономикалық қызметiн тиiмдi атқаруына мүмкiндiктер жасап, өмiр сүру мерзiмiнiң неғұрлым ұзаруына ықпал ету. Біріші шара бизнестiң мүдделерiн қорғайтын салық реформасын жасау керек, атап айтқанда, бiрiншiден, экономиканың бұл саласына мемлекет тарапынан таза фискалық көзқарасты өзгерту; екiншiден, тиiмдi инвестициялар тарту үшiн салық жеңiлдiктерiн енгiзу. Кәсiпкерлердi мемлекет қылмыстық құрылымдардан қорғауы тиiс. Сонымен қатар, кәсiпкерлер өздерiнiң қоғамдық ұйымдарын мемлекеттiк, аймақтық жергiлiктi деңгейлерде құрып, өз-өздерiн кәсiби жүйе арқылы қорғай алса құба-құп. Кәсiпкерлердiң тауар өткiзу нарығын кеңейту үшiн мемлекет мұқтаж өнiмдердi шығаруға оларды тiкелей қатыстыру керек. Мемлекет мұқтаж өнiмдердi шығаруға шағын бизнес нысандары үщiн мiндеттi түрдегi кiшi квота енгiзу-тауар өткiзу нарығындағы шағын кәсiпорындардың тұрақтылығын нығайта түседi. Сондай-ақ ойға қонымды протекционизм мен импортқа квота енгiзу де шағын фирманың “тынысын кеңейте түспек”. Екiншi шара-шағын кәсiпкерлiкке қаржылық жәрдем беретiн арнайы қаржылық қорларды құру. Бұл қорлардың шағын кәсiпорындардың қаржылық қауқары мен “iрге тасына” қарай, тiптi, несие алуға кепiлдiк бере алатындығы мақұл. Үшiншi шара-монополияға қарсы күрес, әдiлеттi бәсекелестiк орнату, тұтынушылар құқығын қорғау, осыларды iс жүзiнде жетiлдiру үшiн республика бойынша шағын бизнестi қолдаудың жүйесiн жасау. Шағын бизнестi экономиканың мықты буынына айналдыру үшiн оның қуатты инфрақұрылымдары ауадай қажет. Осының нәтижесiнде шағын бизнестi басқарудағы мемлекеттiк қолдау мен реттеу қажет. Бұл қажеттiлiк, мынадай белгiлердi топтастырады:

• Құқықтық қамтамасыз ету;
• Ақпараттық қамтамасыз ету;
• Инфрақұрылымдар орнықтыру;
• Сыртқы экономикалық қызметке ықпал ету;
• Технологиялық жәрдем;
• Шағын бизнес өкiлдерiнiң кәсiби деңгейiн көтеру, себебi қазiргi уақытта шағын бизнестi жүргiзу үшiн арнайы бiлiм қажет.

Сондай-ақ шағын кәсiпорындарда қызмет ететiн жұмыскерлердiң әлеуметтiк жағдайын көтеру мәселесi өзiнiң өзектiлiгiн жойған жоқ. Орташа айлық жалақысының төмен деңгейi, жұмыскерлердiң ағымдық коэффициентiнiң жоғары болуына ықпалын тигiзедi. Сондықтан, мұндай мәселенi шешу үшiн мемлекеттiк органдар, әлеуметтiк қорғау органдары кәсiпкерлiк құрылымдарының жұмысын үйлестiру iс-шараларын әзiрлеу қажет . Кәсiпкерлер мүддесiн қорғайтын сот тетiгiн енгiзу керек, кәсiпкерлер мен тексерушi органдар арасындағы даулы мәселелердi ашық процестерде қарайтын арнайы әкiмшiлiк сот жүйесiн құру да қажет және ондай сот әкiмшiлiк жаза қолданатын құқығы болуы шарт. Шағын және орта кәсiпкерлiк үшiн салық жүйесiн ықшамдау мақсатында зейнетақы қорына ақша аудару, патент үшiн төлемнен басқа барлық салықтарды, алымдарды, төлемдердi жойып тек айналымнан алынатын салық қана енгiзу қажет сияқты. Аталған шаралар тезiрек енгiзiлiп, оны ұйымдастыру дәрежесi жоғары болғанда шағын кәсiпкерлiк пен бизнес кәсiпорындарының тиiмдiлiгi артпақ. Президент кәсiпкерлiктi дамытуға, шағын және орта бизнестi, iшкi сұранысты кеңейту мен нығайтуға қолдау бiлдiруде мемлекеттiк саясаттың жаңа, рынокқа бағынған тетiктерiн ұсынып келедi. Әлемдегi 50 мықты мемлекеттердiң қатарына қосылу оңай тiрлiк емес. Бiз ежелден бәсекеге бейiм елмiз. Бiреудiң бәйгеде аты озып келсе, күресте балуаны жықса, бiреудiң өнерiмен жақсы аты шықса, дереу соны үлгi етiп, сондай болмаққа ұмтылып, барын салатын жұрттың ұрпағымыз. Ендiгi бәсеке-елдiк бәсеке. Қазақ ендi сыртқы жұртпен, озған, iлгерi кеткен, мақсатқа жеткен елдермен бәсекеге түспек. Бұл бiле бiлгенге ақыл-ойдың жарысы. Алға кеткен елдердiң қай қайсысы болсын өздiгiнен ығысып орнын бере қойсын ба? Жұлқынып алға шығу үшiн де бiр күш iшiмiзден жұлқып тұруы керек. Ол күш-таза бәсеке. Ендiгi таңда қазақтың аты озсын, көш-керуенi көлiктi, жұмысы мен тiрлiгi өнiмдi болсын десек, осы мақсатқа тастүйiн болып жұмылуымыз қажет . Абай атамыз өсиет еткен “бiрлiк керек, онда да ақылға бiрлiк” деген сөз әр қазақ азаматының көкiрек көзiнде тұрғаны жөн. Жарыссақ-озғанға құмар, күрессек женгенге құмар елмiз. Бәсекелестiк бiздiң бойымызда, қанымызда бар. Қазақтың аты бәйгеден келсе, қуанбайтын қазақ жоқ. Ендеше, белдессек-мықтылармен белдесейiк. Кәсiпкерлiк өрiстесiн. Артта қалғандарға қарап жағдайымыз жақсы деп салыстырмайық, алға кеткендермен жарысып, жағдайымызды солармен салыстыра iлгерi басайық. Үлкен-кiшiмiз қалмай ұлт жұмысына жұмылғанда ғана бiрдеңе шығады. Көтере алатын болғасын ғана шоқпарды белге қыстырып отырмыз. Жиырма бiрiншi ғасырда ұлттың бұрын кеткен есесiн ел болып толтырып, етек-жеңдi жиып, естi тiрлiк қылудың тарихи мүмкiндiгi туып тұр.

Дереккөздер

1. https://docviewer.yandex.kz/?url=http%3A%2F # %2Fwww.analitika.kz%2Fimages%2FGulden%2Fopyt%2520stran.pdf&name=opyt%20stran.pdf&lang=kk&c=5661028d9cf4