Қатысушы:Kuralay Akhmetova/Әбсаттар Қарымсақов

Басқа мағыналар үшін Әбсаттар деген бетті қараңыз.

Әбсаттар Қарымсақов / еңбек және соғыс ардагері /1910 – 15 тамыз 2001/. Қызылорда облысы, Сырдария ауданы, № 3 ауылда туған.

Білімі

Қызылорда совхоз техникумын тәмамдады, механик /1938/, Ленинградтағы Киров атындағы 1-әскери-жаяу әскер училищесін бітірді /1941/.

Қызмет жолы

Облыста колхозды алғаш ұйымдастырушының бірі. Қызылорда тәжірибе шаруашылығында дақыл өсірумен айналысты, кейін бригадир, шаруашылық басшысы болып қызмет атқарды. Содан соң қолына кетпен ұстап аты аңызға айналған «Шиелі», «Қырықбайтақ» және «Қос апан» сияқты үлкен каналдарды кетпенмен қазуға жұртты жұмылдырып, аңызақ, ашық далаға мол су жеткізді. Бидай егіп, жоңышқа өсірді, ауқымды шабындықтар мен жайылымдықтар жасап, елді еңбекке баулып, аса қиын тығырықтан алып шықты.
Ә.Қарымсақов ел басына төнген үлкен сын сағаты – Ұлы Отан соғысы басталғанда жүрек қалауымен туған жерін қорғауға аттанды. Ленинградтағы Киров атындағы 1-әскери-жаяу әскер училищесін ойдағыдай бітірген бойы 1-Украина майданына жөнелтілді. Онда барған соң атқыштар взводының командирі болып тағайындалды. Соғыс техникасының, қару-жарағының тілін біліп, оны көздеген нысанаға бағыттауды жетік үйренген ол өзіне жүктелген күрделі тапсырманы ойдағыдай орындады, басшылықтың сенімін ақтады. Ол Украина, Польша, Германияда жауынгерлік үлкен жолдан өтті. ^[1]
Сталинград және Курск үшін болған қан майдандардағы кескілескен ұрыс қимылдарында айрықша ерлік пен батырлықтың үлгісін көрсетті. Ал, Великие Луки үшін болған қырғын соғыста, қаһарлы қыстың кешінде оң аяғына оқ тиіп ауыр жаралы болды.
Әбсаттар Қарымсақов елге оралған соң соғыс салған аса ауыр жарақатқа қарамастан өмір бойы елі мен жеріне адал қызмет етуді басты мұрат тұтты. Малдың құнарлы азығы - жоңышқа өсіруде елімізде рекордтық дәрежеге қол жеткізді. Осы еңбегі лайықты бағаланып, Мәскеудегі Халық шаруашылығы жетістіктері көрмесіне қатысты, көрменің алтын медалін алды. Оның озат іс-тәжірибесі жеке үлкен плакат етіп шығарылып, таратылды. Халық қалаулысы атанды.
Әбсаттардың ауылды көркейту жолында жан аямай сіңірген еңбектері, жерді тыңайту, шабындықтар мен жайылымдықтар жасау, сумен қамтамасыз ету жолындағы қажырлы іс-қимылы кейінгі ұрпақтарға үлгі-өнеге болып қалды. Осы ауылда оның атымен «Әбсаттар аңызы», «Әбсаттар жоңышқалығы», «Әбсаттар ауылы» деп аталатын халыққа белгілі жерлер бар.^[2]
Ел есінде жүрген еңбек және соғыс ардагері Әбсаттар Қарымсақовқа Қызылорда қаласында жаңадан ашылған «Ақмаржан» ықшамауданынан көше аты берілді.
Бір ауылдың қос бәйтерегі атанған Әбсаттар мен Әнипа 70 жыл тату-тәтті өмір сүрді. Өмір өткелдерінен адал еңбекпен өтіп, маңдай терлерінің жемісін көрген жылдары 4 ұл сүйді. Олардан өрбіген 14 немере, 32 шөбере және 5 шөпшектің бәрі де қазірде Алматы шаһарында тұрады.
Жасынан жетім қалса да Әбсаттар Қарымсақов тағдыр тәлкегіне мойымады, қажымады, өзін-өзі рухани биік ұстады. Ашаршылықты, жоқшылықты бастан кешірді, соның өзінде өте байсалды, көңілі көтеріңкі, қажырлы кісі болды. Еңбексүйгіштігі жанына қайрат берді. Сол табиғи қасиетін, яки еңбекті сүюді, адалдықты, қайырымды, қанағатшыл, төзімді болуды, ізеттілікті балаларының бойына дарытып кетті. Соның нақты айғағы болса керек 2016 жылы тұңғыш ұлы, журналист-жазушы Итен Қарымсақұлының отбасы Алматы қалалық кезеңінде өнегелі де үлгілі құндылықтарымен «Мерейлі отбасы» ұлттық байқауының жеңімпазы атанды. Бұл әке бейнесін, мерейін бұрынғыдан да биіктетіп отыр.

Жеке қасиеттері

Хоббиі - киіз үй жасауға, аң аулауға, өсиет сөздер айтуға және тыңдауға әуес, балалар тәрбиесіне баса назар аударып, жыраулардың бас қосуларына үзбей қатысатын, олардың ұлағатты сөздерін ойға тоқып, оны әрдайым кейінгі ұрпақтың жадына салып отыратын еді.

Марапаттары

• «Қызыл жұлдыз» ордені • «Жауынгерлік ерлігі үшін» медалі • «Германияны жеңгені үшін» медалі • «Ерлігі үшін» медалі • «Мәскеудегі халық шаруашылығы жетістіктері көрмесінің алтын медалі», басқа да көптеген жауынгерлік және мерекелік медальдармен, Құрмет грамоталарымен марапатталды.

Әкесі – Қарымсақ, Анасы – Ұрқия /өзге мәлімет жоқ/.
Үйленген: зайыбы – Әнипа Бәйменқызы Қарымсақова еңбек ардагері /1910 - 29 қаңтар 1994/, балалары – Итен /1940/ журналист-жазушы, Сейтен /1947/ дәрігер, Дүйсен /1950/ дәрігер, Сұлтан /1953/ дәрігер. ^[3]

Дереккөздер

↑ Ел ардақтылары. Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған анықтамалық-ақпараттық, энциклопедиялық жинақ. /Редакторы К.Тұманбайұлы, Алғы сөзін жазған – ҚР Ұлттық Ғылым академиясының академигі С.Қирабаев/, Алматы, 2011, 388+8 бет. ISBN 978-601-282-247-2
↑ Қазақ жерінің зиялы азаматтары. Ғұмырнамалық жинақтар сериясы. 8-ші кітап. Алматы, 2004, 424 бет. «Дәуір» баспасы. ISBN 9965-517-07-Х
↑ Отан үшін от кешкендер. 1941-1945 жылдарғы Ұлы Отан соғысындағы Ұлы жеңіске 70 жыл. Естелік кітап. Қызылорда қаласы, «АБДИ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің баспаханасы. 2015

[1] Ел ардақтылары. Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған анықтамалық-ақпараттық, энциклопедиялық жинақ. /Редакторы К.Тұманбайұлы, Алғы сөзін жазған – ҚР Ұлттық Ғылым академиясының академигі С.Қирабаев/, Алматы, 2011, 388+8 бет. ISBN 978-601-282-247-2

[2] Қазақ жерінің зиялы азаматтары. Ғұмырнамалық жинақтар сериясы. 8-ші кітап. Алматы, 2004, 424 бет. «Дәуір» баспасы. ISBN 9965-517-07-Х

[3] Отан үшін от кешкендер. 1941-1945 жылдарғы Ұлы Отан соғысындағы Ұлы жеңіске 70 жыл. Естелік кітап. Қызылорда қаласы, «АБДИ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің баспаханасы. 2015

[1]

[2]

[3]