Қатысушы:Mamrina Erkezhan/зертхана

Қазақстан Республикасы-тарихқа бай мемлекеттердің бірі

Қазақстан Республикасы-тарихқа бай мемлекеттердің бірі. Өзінің тәуелсіздікке жету жолында бір емес, бірнеше қиыншылықтарға тап болған. Алайда, тарихи-мәдени мұраны жоғарыға қоюы, ата-бабаларының жасаған ерліктерін ұмытпауы Қазақстанды әлем картасынан жойылып кетпеуіне, Қазақстанның дамушы елдердің қатарына қосылуына үлкен септігін тигізді.

«Мәдени мұра» деген түсінік 20 ғасырда пайда болып, үлкен мәнге ие бола бастады. Ал бұл сөз қандай мағынаны береді? Мәдени мұра дегеніміз-рухани, мәдени, экономикалық және әлеуметтік капитал; халық пен қоғам өмірінде орны толмас құндылық. Бұл түсінік мемлекеттің әлем алдындағы беделін, танымалдылығын, құрметін арттыруға бағытталған тікелей жол. Әсіресе, 21 ғасырда мәдени мұра аса маңызды. Себебі қазіргі таңда жаһандану үдірісі барлық әлемді, оның ішінде экономиканы, саясатты ғана қамтып қоймай, рухани салаға да өз әсерін тигізген болатын. Тарихи-мәдени мұраның әлі күнге дейін ел аузында болуы, халық сана сезімінде қалыптасуы оның қоғамда үлкен рөлге ие болуын қамтамасыз етеді. Әрі, бұл мұра тек патриоттық сезімі бар адамдар арасында сақталады десек те болады.

Қазіргі уақытта Қазақстанда 25 мыңнан астам археология, архитектура, монументальді өнер ескерткіштері, 11 мың кітапхана, 147 мұражай, 8 тарихи-мәдени қорық-мұражайлары мен 215 мұрағат бар. Бұл жайдан-жай салынбағанын кез-келген адам түсінеді. Әрбір мұра, әрбір кітап, әрбір қазақ зиялысы есте қалатын оқиғалардың қалыптасуына өз үлесін қоса алған. Сол себепті де, кітаптарға кітапханадан, мұраларға мұражайдан орын тапқан. Ал көрнекті адамдарға арнап ескерткіштер орнатқан. Қазақстанның барлық тарихи-мәдени мұрасын сақтап қалу үшін арнайы шараларды өткізіп, сонау заманнан бері келе жатқан салт-дәстүрлерді ары қарай дамыту, кенселерді, мешіттерді, ескі қалаларды қалпына келтіру жұмыстары өткізіліп жатыр. Осының барлығы бір мақсатта жүзеге асырылған да, асырылып та отыр. Ол Қазақстанды көркейту, тарихын ұмытпау.

Қазақстан Республикасы 1991 жылғы тәуелсіздік алған кездегі елден мүлдем басқа. Қазақстан КСРО құрамынан щыққан, халқы мемлекетінің болашағын өз қолына алған алғашқы мемлекет. Әйтсе де, алға шығып, өзінің амбицияларымен, жеткен жетістіктерімен шетелдіктерді ғана емес, Отандастарды да таңғалдырып үлгерген. Әрі, Қазақстан өз патриоттық сезімімен әлемге танымал. Себебі қазақтың, Қазақстандықтын патриоттық сезімі басқа елдерден мүлде болек. Ол ерекше. Халық қазақ өнерін, салт-дәстүрлерін құрметтеп, есінен шығармайды.

Ал, қазақ өлеңдері мен жырлары..... Ол бір бөлек. Біржан салдың ғана «Адасқақ», «Айбозым», «Ақтентек», «Алқаракқөк», «Бурылтай», «Жамбас сипар», «Жанбота», «Жонып алдым» и произведения Ақан сері Қорамсаұлы «Ақтоты», «Ақтотының аужары», «Ақ көйлек», «Алтыбасар», «Әудемжер», «Балқадиша», «Көкжендет», «Қараторғай», «Құлагер», «Маңмаңгер», «Екі жирен», «Үш тоты құс» сияқты шығармалары халықты осынау күнге дейін толғандырып, шабыттандырады. Ұлы ғалым, академик Жұбанов айтқандай, «Қазақ өлеңдері танымал болу үшін, даңққа ұмтылу үшін жазылмаған. Олар жанымен, тәнімен жазылған». Бұл шындық екенінде күмән жоқ. Ал Асан-Қайғы, Қарт-Ноғай, Байжігіт, Бежен, Тәттімбет, Казанғап, Сейтек, Дина Нүрпеисова сияқты қазақ өнерінің өкілдерінің аттарын халық мәнгі есінде сақтаған.

Тағы бір басты жанрдырдың бірі-ертегілер. Осы ертегілер арқылы елдің болшағын, яғни жастарын бала кезден-ақ жоғары сезімдерге үйретеді. Филолог, ғалым Әлеубек Қоныратбаев былай дейді: «Ертегілерге ең бай халық-қазақ халқы». Оған мысал етіп «Тазшаның қырық ауыз өтірігі», «Алдар-Көсе», «Аяз би», «Ер Төстік», «Еділ – Жайық», «Құламерген», «Аламан мен Жоламан», «Күн астында Күнікей қыз», «Алтын сақа», «Керқұла атты Кендібай» ертегілерін әкелуге болады.

  Барша халқымыздың ең басты құндылығы – Тәуелсіздік! Біз – көшпенділердің ұрпағымыз, ат үстінде жүрген елміз. Ержүрек халықтың жалғасымыз. Естеріңде болсын, тарихта қазақты ешкім ешуақытта жаулап алған жоқ. Жаулап алғысы келгендер ел ішіне іріткі салды. Бүгінгі тәуелсіз елімізде қазақтың ішкі бірлігі сақталуға тиіс. Біз бір ұлтпыз, қанымыз бір, жанымыз бір. Сыртта жүрсек те, іште жүрсек те, барлық мәселені бірлесіп шешуге тиіспіз» деген Қазақстан Республикасының президентінің сөздерін барша халыққа нақыл етіп алғым келеді. Ал айтарым бір. Алға, Қазақстан! Жаса, Қазақстан!

Қатысушы:Mamrina Erkezhan/зертхана

Қазақстан Республикасы-тарихқа бай мемлекеттердің бірі

Дереккөздер