Қатысушы:SaiynDosan/зертхана

Қазақ халқының ежелгі тарихы өңдеу

Қазақстан 1991 жылы Ресейдің отарынан босатылып, тәуелсіз мемлекет болып өзін жариялады. Бірақ Қазақстан Республикасы атану үшін үлкен жолдан өтті. Көбісі қазақтардың таралуы орыстардың құрамында болғаннан басталды деп ойлайды. Бірақ Қазақ халқының тарихы әріде жатыр. ==

Шумер тайпасымен байланысы өңдеу

Кейбір деректерде қазақтардың түркітілдес этностағы шумерлермен байланысы бар деп есептейді. Соған дәлел Гильгамеш дастанында көрсетілген. Осыдан 5 мың жыл бұрын Шумерлер Месопотамияда өмір сүрген. Сонда алғашқы боп сына жазуын қолданып қыш тақтаға тарихын жазған. Мыңдаған жылдар бойы сол маңайда тіршілік етіп, белгісіз себептер әсерінен басқа жерлерге көшіп кеткен. Ал сол жерлерді түгелімен құм басып кеткен. Содан біздің заманымыздың ХХ ғасырдың басында «Неміс шығыс қоғамы» бастамасымен жүргізілген экспедицияларында бұрынғы Урук, Ур, Шуруппак қалаларының қазіргі Ирак жерінде қазба жұмыстары жүргізілген. Сол қазба жұмыстарынан б.з.д. 4 мыңжылдықтың архитектуралық ескеркіштері, цилиндрлік мөртабан және т.б. Оған қоса көптеген қыш тақталар табылып, соның бетіне жазған жазуларды тарихшылар зерттеп, соңында олардың көне түркі тілінде жазғаны белгілі болды. Зерттеушілер шумер тілінің түркі тілдес ұлттардың арасында қайсысына көбірек келетінін зерттегенде қазақ тілінің көптеген сөздері шумер тіліне сәйкес келгені байқалды. Демек қазақтың ежелгі халық екенінің дәлелі осы. ==

Сақ тайпасымен байланысы өңдеу

Шумерлерден беріде өмір сүрген сақтардың да қазақ халқымен байланысы бар. Олардың да тіршілік еткен жерлерінде археологиялық ескерткіштер табылған. Солардың бірі Күлтегін батыр. Ол түркі тілдес халықтардың баға жетпес байлығы болып саналады. Сол уақытта ешбір халықта жазу мәдениеті қалыптаспаған кезде де Күлтегін ескерткішінің қазақша аудармасында: «Он оқүлым, түргiс қағанынан» Мақраш таңбашы. Оғуз Бiлге таңбашы келдi; Қырғыз қағанынан Тардуш ынаншы, Чур келдi; Мазар тұрғызуға, Зер салынған жазба тасты тұрғызуға Табғаш қағанынан зергершiсi Чаң сеңун келдi. Күлтегiн қой жылы, он жетiншi күнi өлдi. Тоғызыншы айдың жиырма жетiсiнде жерледiк. Мазарын, ою – өрнегiн, жазба тасын, Мешiн жылы жетiншi айдын жиырма жетiсiнде тегiз аяқтадық. Күлтегiн өлгенде қырық жетi жаста едi.» деп жазылған. Қазіргі уақытта Күлтегiн бабамыздың ел-жұртының қамын жеген iсiне айқын дәлел болатын тарихи жәдiгердiң көшiрмесi 2001 жылы 18 мамырда Нұр-Сұлтан қаласындағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Мемлекеттiк Университетiнде орнатылды. ==

Сілтемелер өңдеу

1 https://dalanews.kz/13203

2 https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%83%D0%BA

3 Гильгамеш дастаны. История тюрков. Сборник. Алматы: ИД "Кочевники", 2005, - 304с