Қатысушы:Shymkentskiy/Португалия империясы
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Португалия империясы (португалша: Império Português), сонымен қатар тарихта Португалия отаршылдық империясы (Império Colonial Português) деп аталатын, қазіргі Португалиядан тыс әлемнің үлкен бөліктеріндегі бірнеше отарларды қамтыды. Бұл империя 1415 жылы Солтүстік Африкадағы Суэта соғысынан 1999 жылы Қытайға Макао егемендігі берілгенге дейін алты ғасырға жуық өмір сүрген Еуропадағы ең ұзақ өмір сүрген мемлекеттердің бірі болып табылады. Империя 15 ғасырда құрылды, ал 16 ғасырдың басынан бастап ол өз территориясын Солтүстік және Оңтүстік Американың, Африканың, Азияның және Океанияның әртүрлі аймақтарына дейін кеңейтті[3][4][5].
Португалия империясы Ұлы географиялық ашылу кезінде пайда болды және Португалия патшалығының күші мен құдіреттілігі нәтижесінде әлемнің көптеген бөліктерін бағындыра алды. 1418-1419 жылдары португалдық теңізшілер картография мен теңіз технологиясының соңғы жетістіктерін дәмдеуіштер саудасы мен отарлау үшін жаңа теңіз жолдарын табу үшін пайдаланды.
Атлант мұхитының жағалаулары мен архипелагтарын зерттей бастады. 1488 жылы Бартоломеу Диас Ізгі Үміт мүйісін айналып өтіп, 1498 жылы Васко да Гама Үндістанға жетті. 1500 жылы Педро Альварес Кабралдың жетекшілігімен Бразилия жағалауы ашылды.
Келесі онжылдықтарда португал теңізшілері Шығыс Азияның жағалаулары мен аралдарын зерттеуді жалғастырды және бекіністер салды. 1571 жылға қарай Лиссабонды Нагасакимен байланыстыратын Африка, Таяу Шығыс, Үндістан және Оңтүстік Азия жағалауларында бірқатар теңіз форпосттары құрылды. Бұл сауда желісі мен отаршылдық саудасы Португалияның жан басына шаққандағы табысының бестен бір бөлігін құрайтын Португалияның экономикалық өсуіне (1500–1800) айтарлықтай оң әсер етті. 1580 жылы Испания королі Филипп II Португалия Корольдігі ретінде тәж кигеннен кейін, кейін тарихнамада Иберия одағы деген атпен белгілі болған Испания мен Португалия арасындағы 60 жылдық одақ басталды. Испания королі Португалия королі болғандықтан, Португалия отарларына Испанияға қарсы үш еуропалық держава: Голландия Республикасы, Англия және Франция жиі шабуыл жасады. Басқаларға қарағанда аз халықпен Португалия өзінің тым кеңейтілген сауда желісін тиімді қорғай алмады және империя баяу құлдырай бастады. Сайып келгенде, Бразилия, империяның екінші кезеңінің (1663–1825) ең құнды отары, 19 ғасырдың басында Американы шарпыған тәуелсіздік қозғалысының толқыны нәтижесінде 1822 жылы Португалиядан тәуелсіз жеке ел болды. Империяның үшінші кезеңі 1820 жылдары Бразилия тәуелсіздік алғаннан кейінгі португал отаршылдықтарының соңғы кезеңін қамтиды. Осы уақытқа дейін Африка жағалауында, Португал Тиморында, Португал Үндістанында және Португал Макаоында плантациялар қысқарды. 1890 жылғы британдық ультиматум Африкадағы португал амбицияларының шектелуіне әкелді.