Қошқорған

Қошқорған – палеолит дәуірінің ескерткіші.

Түркістан облысы Түркістан қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 18 км жердегі Қошқорған ауылының маңында орналасқан. 1950 ж. палеонтолог М.Беляева тапқан. 1986 – 88 ж. Оңтүстік Қазақстан геология экспедициясы (жетекшісі Б.Ж. Аубекеров), 1993 – 94, 1997 ж. Қазақстан – Ресей біріккен археологиялық экспедициясы (жетекшісі А.П. Деревянко) зерттеген. Шақпақтас, кварц, әктас, кварцит, құмтас, эффузивтен дайындалған 5144 дана тас бұйымдар қазылып алынған. Олар: өзектас пішіндес бұйымдар, жарқыншақ, ллеваллуа әдісі, еваллуа әдісімен жасалған құралдар, қырғыш, ұсақ тас жаңқа мен қабыршақтар, тісті-ойықты құралдар, өндіріс қалдықтары, т.б. Анықталған мерзімдік шегі б.з.б. 500 мыңжылдықтан асады. Қазақстан, Ресей, Германия ғылыми-зерттеу орталықтарынан алынған мұндай мәліметтер республика аумағын адамдар ерте палеолит дәуірінде мекендегенін айғақтайды. Қошқорғаннан солтүстік-шығысқа қарай 2,4 км жерде Қошқорған-2 ескерткіші ашылған. Онда 1997 – 99 ж. кең көлемде қазба жұмыстары (ені 5 м, ұзындығы 10 м, тереңдігі 11 м) жүргізілді. Зерттеу барысында 44 дана тас құралдар алынды. Қошқорған және оның төңірегіндегі Шоқтас ескерткіштері – Қазақстан жерін ежелгі адамдар бұдан 1 млн. жыл бұрын қоныстанған деген болжам жасауға мүмкіндік беретін бірегей кешендер.