Қуыстылық (геология)

 Басқа мағыналар үшін Қуыстылық деген бетті қараңыз.

Қуыстылық - Тау жынысында кеуектерден, ұралардан, жарықтар мен жарықшақтардан тағы басқа тұратын қуыстардың болуы.Синонимі — жинауыштың сиымдылығы.[1]

Түрлері

өңдеу
  • Туынды қуыстылық. Таужыныстарда эпигенез процесі нәтижесінде пайда болған қуыстар (еру кеуектері, ұралар, жарықтар).
  • Ашық қуыстылық. Жинауыш таужыныстардың бір-бірімен жалғасқан ашық қуыстарын ғана біріктіретін олардың толық қуыстылығының бір бөлігі.
  • Алғашқы қуыстылық. Таужыныстың түзілу сәтімен орайлас калыптасатын кеуектілік яки қуыстылық. Бұл қуыстылықка жататындар: таужынысты құрайтын түйірлер мен бөлшектер аралығындағы қуыстар; қабатталу жазықтықтарының аралығы; кейбір атқылама таужыныстардағы көпіршіктер орны мен кеуектер. Синонимі — "сингенетикалық қуыстылық".
  • Толық қуыстылық. Жинауыш таужыныстардың өздерінің пішіні, мөлшері, орналасу ерекшеліктері және қалыптасу жағдайы тұрғысынан түрлі болып келетін бүкіл қуыстарының (ашық және жабық қуыстардың) жиынтығын құрайтын қуыстылығы. Синонимдері — "нақты қуыстылық"; "жалпы стылық"; "физикалық қуыстылық".
  • Кеуекті қуыстылық. "Кеуектілік" терминінің синонимі.
  • Сингенетикалық қуыстылық. "Алғашқы қуыстылық" терминінің синонимі.
  • Тиімді қуыстылық. Таужыныстардағы көмірсутектермен тоғытылған өзара байланысты қуыстар.[2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Мұнай және газ геологиясы терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Қазақстанға еңбегі сіңген мұнайшы — геологтар Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Куандықов, 2000. — 328 бет.
  2. Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Анықтамалық басылым.- Алматы: 2003. ISBN 9965-472-27-0