Қызылтамақ бұлбұл

Қызылтамақ бұлбұл' '(Luscinia calliope) — қызылтамақтар тұқымдас тармағының өкілі. Қаратөс бұлбұлмен бірігіп қызылтамақтар (Calliope) тұқымдас тармағын құрайды. Мұны көптеген адамдар еш негізсіз сайрақ тұқымдастардың жеке туысы деп санайды. Қызылтамақтардың нағыз бұлбұлдардан айырмашылығы - олар орман емес, тауда өмір сүретін құстар.

Аталығы мен аналығы

өңдеу

Бұларға жыныстық деформизм тән қасиет, яғни ашық түске боялған аталығы елеусіз қарапайым аналыққа мүлде ұқсамайды. Олардың ұя жасауы да басқаша - бір бүйірінде кіріп-шығатын аузы бар жабық ұя істейді. Аталықтың жоны - көмескі зәйтүн реңкті біркелкі қоңырқай түсті. Бауыры - ашықтау сұр қоңыр, ал тамағында үшбұрыш пішінді ашық қызыл теңбілі бар, оның қапталында жіңішке қара және ақ жолақтар жиектейді. Аналығында қызыл теңбіл болмайды.

Таралуы

өңдеу

Бұл бұлбұл Сібірде кең таралған. Қазақстан аумағында тек қана Алтайда ұялайды. Мұнда бұл құрлық-бұташыл құстар қалың өскен бұталы және ылғалды шалғыны бар орман шетінде қоныстанады. Мамырдың соңында ұшып келісімен аталықтар дереу сайрай бастайды.

Дауысы

өңдеу

Қызылтамақтың сайрағанын Оңтүстік Алтайдағы бақылауы бойынша орнитолог М.А.Кузмин былай сипаттап жазған: "Сайраған үні бұлбұлдан кем түспейтіндей күшті, бірақ қысқа сайрайды. Ол көбінесе өзге құстардың , мысалы, жаурауықтың үніне еліктеуден бастап сайрайды. Үріккен құстың әуезі айтарлықтай сарынды,бірақ "тиуить - тиуить" деген қатты және салдырлаған үрейлі дыбыс шығарады". <reference/> Мектеп Энциклопедиясы: Құстар