Қызылтелпек қунақ

Қызылтелпек қунақ (лат. Serinus pusillus) - Торғайтәрізділер отрядының Таушымшықтар тұқымдасының баққунақ туыстастарға жататын реңі өте қоқшылдау өкілдердің ең кішкенелердің бірі.

Қызылтелпек қунақ
Амандық күйі
Least Concern (IUCN3.1)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Құстар Сабы: Торғайтәрізділер Тұқымдасы: Таушымшықтар Тегі: Serinus Түрі: Қызылтекпек қунақ
Екі-есімді атауы
Serinus pusillus (Pallas, 1811)

Serinus pusillus MHNT

Қызылтекпек қунақ

Биологиялық сипаттамасы

Салмағы 9-13 грамм, ересек аталықтар денесінің бүкіл алдыңғы бөлігіндегі қара рең аясында шымқай қызыл телпекше (кейде бозарып, қызылсары түсті болады) шамдай жарқырап , ерекше көрінеді. Құс денесінің қалған бөлігі саз түсті, сары жиектемелі қауырсындары бар қоқшыл қоңыр болып келеді. Аналықтарында қызыл және қара түс аз, жас құстарда бір жасқа дейін қызыл түс жалпы болмайды, ал қара түс қоқшыл түске ауысқан.

Қызылтелпек қунақтар - қауымшыл құстар; жылдың едәуір бөлігінде топ түзеді, ал қыста және күзде бірнеше жүздеген дарақтар бірлесіп кейде үлкен топ құрайды. Дегенмен жеке жұп түзіп ұялайды, бірақ бұл кезде жемделетін және тынығатын орынға топтасып келеді.

Бұталы арша қалың өскен қатарында субальпілік шалғын мен жартасты орман белдеуінің жоғарғы шегіндегі үлескілерді ұялау үшін ыңғайлап алады. Ұяларын ағаштардың және бұталардың қашан да дерлік қылқанжапырақтылардың бұтағына салады; анда-санда ұяларды жартастардың ернеуіне салады. Ұя - ұқыпты салынған қалың қабырғалы тостағанша , жүн және мамық жылы етіп төселеді. салындыдағы 3-5 ұсақ секпілді, ақ жұмыртқаларды аналық 11-14 күн басады. Балапандарды аталықпен бірлесіп, ұяда 14 күн, ұядан ұшқан соң аптаға жуық қоректенеді.

Таралуы

Қызылтелпек қунақ Кавказдың, Закавказьенің және орта Азияның таулы аудандарына орнығады. Қазақстанда тек қана Тәңіртауда және Жоңғар Алатауында мекендейді. Сонда қыстайды.