Қытай Халық Республикасының төрағасы

Қытай Халық Республикасының Төрағасы (қыт. дәст. 中華人民共和國主席, жеңілд. 中华人民共和国主席, пиньинь: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó Zhǔxí, палл.: Жұңxуа Жэньминь Гунхэго Жуси) — КХР елбасы. Ол БХӨЖ ТК-мен бірігіп жоғарғы мемлекеттік билікті жүзеге асырады. КХР Төрағасы БХӨЖ немесе оның ТК шешіміне негізделе отырып, заңдарды жариялайды, Мемлекеттік Кеңес ұжымында тағайындаулар жүргізеді, жарлықтар шығарады; КХР атынан мемлекеттік істерді атқарады, шет ел дипломатиялық өкілдерін қабылдайды, шет елдермен тұрғызылған келісімдер мен маңызды бітімдерді бекітеді және бұзады. Қазіргі таңда КХР Төрағасының қызметін Си Цзиньпин орындауда.

Қытай Халық Республикасының Төрағасы қыт. 中华人民共和国主席
Лауазымды иеленуші Си Цзиньпин 14 наурыз 2013 жыл
Ресми резиденциясы	Чжуннаньхай (неофициальная)
Тағайындалды	Бүкілқытайлық халық өкілдерінің жиналысында тағайындалады.
Өкілеттігінің мерзімі	5 жыл
Лауазым пайда болды	1954
Алғашқысы	Мао Цзэдун
Сайты	http://english.gov.cn/2008-03/15/content_921051.htm

Термин

主席 «жуси» қытай сөзінің қазақ тіліндегі баламасы «Төраға» болып табылады. 1982 жылға дейін бұл сөздің ағылшын тіліндегі баламасы да «Төраға» (ағылш. chairman) болып келген, алайда сол жылы оны ресми түрде «КХР президенті» (ағылш. president) деп аударды. Дегенмен басқа мәнмәтіндерде «жуси» сөзі әлі де «chairman» деп аударылады, ал басқа елдердің президенттерінің лауазымдарын қытай тілінде «цзунтун» (қыт. дәст. 總統, жеңілд. 总统, пиньинь: zǒngtǒng) деп аударады.

ҚХР қолбасшылары

Орталық ҚХР халықтық үкіметінің Төрағасы

1949 жылдың 1 қазанынан бастап 1954 жылдың 27 қыркүйегіне дейін мемлекет басшысы Орталық ҚХР халықтық үкіметінің Төрағасы Мао Зыдоң болды.

ҚХР Төрағалары

ҚХР Төрағасы лауазымы 1954 жылы ҚХР конституциясының қабылдануымен бекітілді.

• Мао Цзэдун (27 қыркүйек 1954 — 27 сәуір 1959)
• Лю Шаоци (27 сәуір 1959 — 31 қазан 1968)

Лю Шаоцидің отставкасынан кейін 1968—1975 жылдар аралығында лауазым бос болды, тек келесі екі орынбасарларға болды:

• Дун Биу (31 қазан 1968 — 17 қаңтар 1975) и
• Сун Цинлин (31 қазан 1968 — 24 ақпан 1972).

БХӨЖ Тұрақты комитетінің Төрағалары

1975 жылы ҚХР Төрағасы лауазымы таратылады, елбасының қызметтері БХӨЖ Тұрақты комитетінің Төрағаларына өтті.

• Чжу Дэ (17 қаңтар 1975 — 6 шілде 1976; лауазымында қайтыс болды)

1976 жылдың 6 шілдесінен 1978 жылдың 5 наурызна дейін лауазым бос болды, міндетті қызметтерді 20 орынбасар атқарды.

• Е Цзяньин (5 наурыз 1978 — 18 маусым 1983)

16 мамыр 1981 Сун Цинлин, алайда 29 мамыр қайтыс болды.

ҚХР Төрағалары

1982 жылы жаңа ҚХР конституциясының қабылдануымен ҚХР Төрағасы лауазымы қайтадан бекітілді.

• Ли Сяньнянь (18 маусым 1983 — 8 сәуір 1988)
• Ян Шанкунь (8 сәуір 1988 — 27 наурыз 1993)
• Цзян Цзэминь (27 наурыз 1993 — 15 наурыз 2003)
• Ху Цзиньтао (15 наурыз 2003 — 14 наурыз 2013)
• Си Цзиньпин (с 14 наурыз 2013)

ҚКП ОК бас хатшысылары

• Чжан Вэньтянь, 1931—1943
• Мао Цзэдун, 1943—1976
• Хуа Гофэн, 1976—1981
• Дэн Сяопин, 1981—1989
• Цзян Цзэминь, 1989—2004
• Ху Цзиньтао, 2004—2012
• Си Цзиньпин, с 15 қараша 2012