Құрастырмалы темір-бетон өнеркәсібі

Құрастырмалы темір-бетон өнеркәсібі — күрделі құрылыстар мен ғимараттарға арнап түрлі конструкциялар мен детальдар өндіретін материалдық өндіріс саласы. Құрастырмалы темір-бетон құрылыста көп-тен бері пайдаланылып келеді. Ресейде 20 е-дың бас кезінде қолданыла бас-тады. Соц. құрылыс саласын индуст-риялық әдіске көшіруге байланысты Қ. т.-б. ө-н дамыту қолға алынды. Құрастырмалы темір-бетон конструкция-ларын шығарумен алғаш кіші-гірім заводтар мен цехтар және өндіріс орын-дарының құрылыс полигондары шұғылданды. Социализмніц түпкілікті және толық жецуі нәтижесінде оны өндіру индустриялық әдіспен жүргі-зіледі. КОКП ОК-і мен КСРО Мин. Со-ветінің 1954 ж. 19 августағы «Құрылыстарға қүрастырмалы темір-бетон конструкциялары мен детальдар өнді-руді дамыту туралы» қаулысынан кейін, құрастырмалы темір-бетон шы-ғару шұғыл артты. Қ. т.-б. ө. тех. жолға қою жалпы құрылыс системасын индустрияландыруда шешуші роль ат-қарды. Кәсіпорны жалпы бағыттағы, азаматтық-түрғын үйлер мен өндіріс-тік күрделі объөктілерге арналған жабындық панельдерді, үй қабырғаларын, түрліше құрастырма бөлшектері мен блоктарды, колонналар мен арқа-лықтарды т. б. конструкциялар мен детальдарды өндіреді. Қ. т.б. ө. з-дта-рының бір тобы өз өнімдерін ерекше шаруашылық мүдделеріне бейімдеп темір жол шпалдарын, түрлі трубалар-ды, электр мен байланыс линиялары үшін темір-ібетон бағаналарын және шахта бекіткіштерін өндіреді. 1961 ж. жұмыс істеп отырған заводтар мен полигондардың саны 2500-ге жетті. КСРО-да Қ. т.-б. ө. өнімінің жалпы көл. 1972 ж. 96 млн м3-ден асты, оның ішінде Қазақстанда 4,7 млн м3-ге жетті. Сов. Одағы темір-бетон өнім-дерін шығару жөнінде дүние жүзінде 1-орын алады. 9-бесжылдықта (1971— 75) күрделі құрылысқа арнап құрас-тырмалы темір-бетон конструкцияларын өндіретін задтардың саны 4 мың-ға жететін болады. Ал олардың өнім көл. 122 млн м3-ге жетеді.