Ұзын желайдар

Ұзын желайдар (сарғалдақтар тұқымдасы)

Қазақстандық 11түрдің ең көп кездесетіні, кейде көлемді алқап құрайды. Шалғындықта Солтүстік және Батыс Тянь-Шаньның тастақты беткейлерінде өседі. Ортаңғы және жоғарғы тау беткейлерінде, еріп жатқан қарлардың маңында кездеседі. Шөптесін көпжылдық, қиғаш тамырсабақты, биіктігі 60 сантиметр болатын жапырақсыз сабақтарымен. Сабақ түбіндегі жапырақтар ұзын сағақты, үш бұрышты тақталы, үш қайтара тісті бөліктерге тілімденген. Шатыр тәрізді гүлшоғыры 2-6 гүлден тұрады. Гүлдері ірі, диаметрі 4 сантиметрге дейін. Гүлсерігінің жапырақшаларының саны 5-8, аппақ астыңғы жағы түкті, аталықтары мен аналықтары көп. Мамырдың ортасынан тамызға дейін гүлдейді, шілде-тамызда жеміс салады. Әдетте жайылымда желінбейді, себебі мал үшін улы, тамаша декоративті өсімдік, әсіресе гүлдеген мезгілінде.