Ұстау (заң)

Ұстау — арнайы тәртіп заңдар мен ережелерде көзделеді.

1. әкімшілік құқықта — әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізуді қамтамасыз ету шарасы, әкімшілік құқық бұзған адамды қысқа мерзімге (3 сағаттан аспайтын) мәжбүрлеп оқшаулау.
   
2. қылмыстық істе — қамауға алу түрінде бұлтартпау шарасын қолдану, ұсталған адамның қылмысқа қатыстылығын анықтау мақсатында қылмыс жасады деп сезіктенген адамға қолданылатын қысқа мерзімді мәжбүрлеу шарасы.
   

Ұстау құқығын анықтау органы мен тергеуші тек бас бостандығынан айыру түрінде жаза қолдануға болатын қылмысты жасады деп сезіктенген адамдарға ғана қатысты пайдалана алады. Прокурор сезікті адамға тиісті кепілдіктердің сақталуын, мұндай адамның заңда белгіленген тәртіп пен негіздемелер бойынша ғана ұсталуын қадағалайды. Кез келген ретте ұстаудың негіздемелерін, себептерін, күні мен сағатын, жылы мен айын, орнын, ұсталған адамның түсініктемесі мен толтырылған уақытын көрсете отырып, арнайы хаттама толтырылады. Анықтау органы мен тергеуші ұстаудың кез келген реті туралы заңда белгіленген мерзім ішінде прокурорға хабарлауға тиіс, ал прокурор ұсталған адамды заңда белгіленген мерзім ішінде қамауға алу немесе босату туралы санкция беруі керек. Ұстау мерзімі әдетте 72 сағаттан аспауға тиіс. Ұсталушы адам өзінің не үшін сезіктелгенін білуге, ұстаудың құқыққа сыйымдылығын прокурордың тексеруін талап етуге, түсініктеме беруге, дәлелдемелер тапсыруға, қайтарым мәлімдеуге, қузаухат жазуға хақылы. Егер қылмыс жасауға сезіктілігі расталмаса немесе қамауға алу түрінде шара қолдану қажеттігі болмаса немесе ұстаудың заңмен белгіленген мерзімі өтіп кетсе, онда ұсталушы адам босатылады.

Сілтемелер

"Қазақ Энциклопедиясы", 9 том