Әдебиеттану саласының терминдері
Қазақстан Республикасы Өкіметінің жанындағы Мемлекеттік терминологиялық комиссияның мәжілісінде бекітілген терминдер. 2003 жылғы 2 шiлдедегi және комиссияның 2003 жылғы 24 желтоқсандағы мәжiлiсiнде бекiтiлген терминдер.
Терминдер
өңдеу| Қазақша | Русский |
|---|---|
| автор бейнесi | образ автора |
| автор ойы | замысел автора |
| автор сөзi | авторская речь |
| авторлық дана | авторский экземпляр |
| авторлық аударма | авторизованный перевод |
| авторлық баяндау | авторское повествование |
| авторлық қаламақы | авторский гонорар |
| авторлық қолжазба | авторская рукопись |
| авторлық қолтаңба | авторский автограф |
| авторлық мәтiн | авторский текст |
| авторлық түпнұсқа | авторский оригинал |
| авторлық түсiнiктеме | авторский коментарий |
| автоэпиграмма | автоэпиграмма |
| ағартушылық реализм | просветительский реализм |
| азаматтық лирика | гражданская лирика |
| айтыс | айтыс |
| айтысу | поэтическое состязание |
| академиялық басылым | академическое издание |
| академиялық стиль | академический стиль |
| ақын | акын, поэт |
| ақындық өлең | поэтический стих |
| александрия өлеңi | александрийский стих |
| алтыбуынды өлең | шестислоговый стих |
| араб әдебиетi | арабская литература |
| арабтану | арабистика |
| аралас ұйқас | витая рифма, смежная рифма |
| арнау | посвящение |
| арнау өлең | песня-посвящение |
| ассонанс | ассонанс |
| астарлы сөз | подтекст |
| аударма | перевод |
| аударма теориясы | теория перевода |
| ауыз әдебиетi | устная литература |
| әдеби | литературный |
| әдеби ағым | литературное течение |
| әдеби бағыт | литературное направление |
| әдеби байланыс | литературная связь |
| әдеби әдiс | метод литературы |
| әдеби жанр түрлерi | разновидности литературного жанра |
| әдеби манифистер | литературные манифесты |
| әдеби мектеп | литературная школа |
| әдеби мұра | литературное наследие |
| әдеби норма | литературная норма |
| әдеби пародия | литераторная пародия |
| әдеби процесс | литературный процесс |
| әдеби сипат | литературный характер |
| әдеби сценарий | литературный сценарий |
| әдеби тiлден тыс лексика | внелитературная лексика |
| әдеби тип | литературный тип |
| әдеби үйiрмелер | литературные кружки |
| әдеби шарж | литературный шарж |
| әдеби шығарма тiлi | язык литературного произведения |
| әдеби шығармадағы мазмұн мен түр | содержание и форма в литературном произведении |
| әдеби-драмалық редакция | литературно-драматическая редакция |
| әдебиет жанры | жанр литературы |
| әдебиет пәнi | предмет литературы |
| әдебиет тарихы | история литературы |
| әдебиет тектерi | литературные роды |
| әдебиет теориясы | теория литературы |
| әдебиет түрлерi | виды литературы |
| әдебиеттiң қоғамдық мәнi | общественное значение литературы |
| әдебиеттiң көркемдiк мәнi | художественное значение литературы |
| әдебиеттiң тәрбиелiк мәнi | воспитательное значение литературы |
| әдебиеттiң халықтығы | народность литературы |
| әдебиеттану библиографиясы | литературоведческая библиография |
| әдебиеттану терминi | литературоведческий термин |
| әдебиеттану терминологиясы | терминология литературоведения |
| әдебиеттануға кiрiспе | введение в литературовведение |
| әдебиеттанудағы библиографиялық әдiс | библиографический метод в литературоведении |
| әдебиеттанушы | литературовед |
| әдебиеттегi тарихилық | историзм в литературе |
| әдебиеттегi уақыт | время в литературе |
| әдебиетшi | литератор |
| әлемдiк әдебиет | всемирная литература |
| әлеуметтiк лирика | социальная лирика |
| әлеуметтiк-тұрмыстық эпос | социально-бытовой эпос |
| ән | песня |
| ән өлеңi | песенный стих |
| әңгiме | рассказ |
| әңгiме жанры | жанр рассказа |
| әңгiмелеушi | сказитель |
| әңгiмешi | рассказчик |
| әуен | мелодия |
| бiрыңғай ұйқас | однородная фирма |
| байланысу типтерi | типы связи |
| байырғы сөз | исконное слово |
| бақсы | баксы |
| бақсы сарыны | песнопение баксы |
| балалар әдебиетi | детская литература |
| балалар фольклоры | детский фольклор |
| баллада | баллада |
| баллада шумағы | балладная строфа |
| барабар мағына | адекватное значение |
| бард | бард |
| бармақ | бармак |
| бата | благославение |
| бата сөз | слово благословения |
| батырлық ертегiлер | героические сказки |
| батырлық өлеңдер | героические стихи |
| батырлық эпос | героический эпос |
| бахшы | бахши |
| баяндама | доклад |
| баяндамашы | докладчик |
| баяндау әдiсi | метод повествования |
| баяндаушы | повествователь |
| баяндаушы бейнесi | образ повествователя |
| бәдiк | бадик |
| бейiмделген мәтiн | адаптированный текст |
| бейiмделу теориясы | теория адаптации |
| бәйiт | бейт |
| бейнелi сөз | образная речь |
| бейнелеу әдiсi | метод изображения |
| бейнелеу құралдары | изобразительные средства |
| бейнелеу өнерi | изобразительное искусство |
| бейтарап стиль | нейтральный стиль |
| беллетрист | беллетрист |
| беллетристика | беллетристика |
| бесiк жыры | колыбельная песня |
| бестселлер | бестселлер |
| беташар | беташар |
| би әндерi | плясовые песни |
| библиографиялық анықтама | библиографический справочник |
| библиографиялық басылым | библиографическое издание |
| библиографиялық жылнамалар | библиографические альманахи |
| библиографиялық құралдар | библиографическое пособие |
| библиографиялық сiлтеме | библиографическая ссылка |
| библиографиялық шолу | библиографический обзор |
| библиографиятану | библиографоведение |
| бүркеншiк ат (есiм) | псевдоним |
| буын екпiнi | слоговое ударение |
| буын жiгi | слогораздел |
| буын жазу | слоговое письмо |
| буын тiлдерi | слоговые языки |
| бұрмалау | искожение |
| веймар классицизмi | веймарский классицизм |
| водевиль | водевиль |
| газет жанрлары | газетные жанры |
| герменевтика | герменевтика |
| ғазал | газал |
| ғаклия | гаклия |
| ғашықтық эпос | любовный эпос |
| ғибрат өлең | песня-настовление |
| ғылыми басылым | научное издание |
| ғылыми стиль | научный стиль |
| ғылыми фантастика | научная фантастика |
| ғылыми-фантастикалық әдебиет | научно-фантастическая литература |
| дастан | дастан |
| дәйексөз | цитата |
| декаданс | декаданс |
| дәстүр | традиция |
| диалогия | диалогия |
| дидактикалық әдебиет | дидактическая литература |
| дидактикалық поэзия | дидактическая поэзия |
| дикторлық мәтiн | дикторский текст |
| драматург | драматург |
| драматургия | драматургия |
| екiұштылық | двусмысленность |
| елiктеу | подражение |
| еркiн аударма | вольный перевод |
| еркiн өлең | вольный стих |
| еркiн сөз | непринужденная речь |
| ертегi | сказка |
| ертегi жанры | жанр сказка |
| ертегiге кiрiспе | присказка |
| ертегiлiк проза | сказочная проза |
| ертегiлiк эпос | сказочный эпос |
| естiрту | естирту, песня опевещение |
| естелiктер | воспоминания |
| еуропа поэтикасы | европейская поэтика |
| жазбаша сөз | письменная речь |
| жазушы стилi | стиль писателя |
| жазушы тiлiнiң сөздiгi | словарь языка писателя |
| жай метафора | простая метафора |
| жай ұйқас | простая метафора |
| жаңашылдық | новаторство |
| жанр | жанр |
| жанр поэтикасы | поэтика жанра |
| жанр тұтастығы | жанровое единство |
| жаңылтпаш | скороговорка |
| жарапазан | жарапазан |
| жар-жар | жар-жар |
| желдiрме | желдирме |
| жетiм жол | одиночная строка |
| жетiм ұйқас | одиночная рифма |
| жетi-сегiз буынды өлең | семи-восмислоговый слух |
| жоқтау | причитание |
| жолжазба очерк | путевой очерк |
| жолма-жол аударма | построчный перевод |
| жүйелi зерттеу | Системное исследование |
| жұбату | песня-утешение |
| жұмбақ | загадка |
| жұмбақ айтыс | жумбак айтыс |
| жұмбақ өлең | жумбак олен |
| жыр | жыр, эпос |
| жырау | жырау,вещий певец, оракул, жрец |
| жыршы | сказитель эпоса |
| классикалық әдебиет | классическая литература |
| комедия жанры | комедийный жанр |
| композиция | композиция |
| көңiл-күй лирикасы | лирика настроении |
| көне түркiлiк әдеби тiл | древнетюрский литературный язык |
| көне эпос | архаический эпос |
| көнерген сөз | устаревшие слова, архаизм |
| көрермен | зритель |
| көркем аударма | художественный перевод |
| көркем әдiс | художественный метод |
| көркем әдебиет | художественная литература |
| көркем әдебиет стилi | стиль художественной литературы |
| көркем әдебиет тiлi | язык художественной литературы |
| көркем очерк | художественный очерк |
| көркем өнер | художественное искусство |
| көркем проза | художественная проза |
| көркем проза жанрлары | жанры художественной прозы |
| көркем тiл | художественный язык |
| көркем туынды | художественное произведение |
| көркем шығармашылықты кешендi зерттеу | комплексное изучение художественного творчества |
| көркемдiк деталь | художественная деталь |
| көркемдiк қиял | хдожественный вымысел |
| көркемдiк монтаж | художественный монтаж |
| көркемдiк мұра | художественное наследие |
| көркемдiк түр | художественный вид |
| көркемдiлiк | художественность |
| көркемдеушi редактор | художественный редактор |
| көшпелi сюжет | бродячий сюжет |
| күй | кюй |
| күнделiк | дневник |
| кiтаби ақын | книжный поэт |
| кiтаби стиль | книжный стиль |
| қайталама ұйқас | повторная рифма |
| қайым айтыс | кайым айтыс |
| қайым өлең | кайым олен |
| қара өлең | кара олен |
| кейiпкер | персонаж |
| қисса | кисса |
| қиял-ғажайып ертегiлер | волшебные сказки |
| қыстырма новелла | вставная новелла |
| либретто | либретто |
| лингвистикалық әдебиет | лингвистическая литнратура |
| лирикалық проза | лирическая проза |
| лирикалық шегiнiс | лирическое отступление |
| лиро-эпос жанры | лиро-эпический жанр |
| магиялық поэзия | магическая поэзия |
| мадақ өлең | величальная песня |
| мазмұн мен түр тұтастығы | единство содержания и формы |
| мақала | рецензия |
| мақам | мукам |
| мақтау өлең | хвалебный стих, ода |
| манасшы | манасчи |
| мәйек сөз | стержневое слово |
| мелодрама | мелодрама |
| мемуар | мемуар |
| мәнер | манера |
| мәнерлеп сөйлеу | выразительная речь |
| мәнерлеп сөйлеу құралдары | выразительные средства речи |
| меңзем | синекдоха |
| метатеза | метатеза |
| метафоралану | метафоризация |
| метафоралық эпитет | метафорический эпитет |
| метафраза | метафраза |
| метрикалық өлең құрылысы | метрическое стихосложение |
| миф | миф |
| мифология | мифология |
| мифологиялық бейнелер | мифологические образы |
| мифологиялық мектеп | мифологическая школа |
| мифологиялық поэзия | мифологическая поэзия |
| мифологиялық сана | мифологическое мышление |
| мифологиялық эпос | мифологический |
| мифтiк теория | мифическая теория |
| мифтiк уақыт | мифическое время |
| мифтiк уақыт | мифическое понятие |
| монологтық толғау | монологическая речь |
| мысал өлең | басенный стих |
| мысалшы | баснописец |
| мысыр жазуы | египетское письмо |
| мысыртану | египтология |
| назым | назым |
| нақтылы мағына | конкретное значение |
| нақыл сөз | афоризм, нақыл сөз |
| наурыз өлеңдерi | наурыз өлең |
| нәзира | назира |
| нысан | объект |
| он бiр буынды өлең | одиннадцатисложный стих |
| он үш буынды өлең | тринадцатисложный стих |
| өлең еркiндiгi | стихотворная вольность |
| өлең сөз | стихотворная речь |
| өлең сөздiң музыкалық теориясы | музыкальная теория стихосложения |
| өлең тасымалы | перенос в стихе |
| өлең хат | письмо-песня |
| өмiрбаяндық жанр | биографический жанр |
| өмiрбаяндық роман | автобиографический роман |
| өнердегi бейнелiк | образность в искусстве |
| өнертану | искусствоведение |
| өнертаным | искусствознание |
| өтiрiк өлең | песня-небылица |
| пiкiр | мнение |
| парадокс | парадокс |
| парнас | парнас |
| пегас | пегас |
| перифраз | перифраз |
| поэма-памфлет | поэма-памфлет |
| поэтикалық лексика | поэтическая лексика |
| психологиялық роман | психологический роман |
| психологиялық талдау | психологический анализ |
| реализм | реализм |
| роман | роман |
| романдық эпос | романический эпос |
| роман-памфлет | роман-памфлет |
| романс | романс |
| романтика | романтика |
| романшы | романист |
| роман-эпопея | роман-эпопея |
| сал-серi | сал-серэ |
| санамақ | считалка |
| сандық өлең құрылысы | количественное стихосложение |
| сапалық өлең құрылысы | качественное стихосложение |
| сапфо өлеңi | сапфический стих |
| сапфо шумағы | сапфическая строфа |
| сарапшы | эксперт |
| сарын | мотив |
| сатиралық миниатюра | сатирическая миниатюра |
| саяси-әлеуметтiк өлең | социально-политическое стихотворение |
| саяси-әлеуметтiк поэзия | социально-политическая поэзия |
| сегiз тармақ | сегиз тармак, восмистрочник |
| сегiзаяқ | восмистишие,сегизаяк |
| серi | серэ |
| серiлiк роман | рыцарский роман |
| серенада | серенада |
| силлабикалық өлең құрылысы | силлабическое стихосложение |
| силлабо-тоникалық өлең | силлабо-тоническое стихосложение |
| символизм | символизм |
| сипаттау | описание |
| сонет | сонет |
| сөз әдебi | речевой этикет |
| сөз әуездiлiгi | мелодика речи |
| сөз мәдениетi | культура речи |
| сөз тапқырлық | острословие |
| сөзбе-сөз аударма | дословный перевод |
| сұхбаттасушы | собеседник |
| сценарий | сценарий |
| сықақ | сатира |
| сын | критика |
| сыншы | критик |
| сыншыл реализм | критический реализм |
| сыныптау | классификация |
| сюжет желiсi | линия сюжета |
| табиғат лирикасы | пейзажная лирика |
| тақпақ | такпак, декламация |
| тақпақтап оқу | декламировать |
| тақырыптама | тематика |
| тақырыптық жоспар | тематический план |
| тақырыптық шолу | тематический обзор |
| таңдамалы | избранное |
| таңдамалы шығармалар | избранное сочинения |
| тарихи аңыз | историческое предание |
| тарихи жыр | исторический эпос |
| тарихи мектеп | историческая школа |
| тарихи өлең | историческая песня |
| тарихи проза | историческая проза |
| тарихи шығарма | историческое сочинение |
| тармақ жол | строка |
| тартыс | конфликт |
| тезис | тезис |
| тек | род |
| тәмсiл | притча |
| терме | терме |
| типология | типология |
| типология | типология |
| типологиялық байланыс | типологическая связь |
| типологиялық әдiс | типологический метод |
| толғау | толгау |
| тоникалық өлең құрылысы | тоническое стихосложение |
| тосын мағына | оккозиональное значение |
| тосын сөз | окказионализм |
| төрт тармақ | четворостишие |
| төрт тармақ | катрен |
| трагикомедия | трагикомедия |
| түйiн | резюме |
| түйдек | тирада |
| түпбейне | прообраз |
| түр | вид |
| тура мағына | прямое значение |
| түркiтану | тюркология |
| түркизмдер | туркизмы |
| тұрақты эпитет | устойчивый, постоянный эпитет |
| тұрмыс жырлары | бытовые песни |
| тұрмыс-салт өлеңдері | обрядовые песни |
| тұрмыс-салт поэзиясы | обрядовая поэзия |
| тұрмыстық лексика | бытовая лексика |
| тұрмыстық пародия | бытовая пародия |
| уәждi ауытқу | мотивированное отклонение |
| уәждеме | мотивировка |
| үйлесiмсiздiк | дисгармония |
| ұғымдық категория | понятийная категория |
| ұжымдық шығармашылық | колликтивное творчество |
| ұйқасты проза | рифмованная проза |
| ұлғайған метафора | развернутая метафора |
| фантастика | фантастика |
| фантастикалық әдебиет | фантастическая литература |
| фантастикалық роман | фантастический роман |
| фарс | фарс |
| философиялық лирика | философская лирика |
| философиялық поэма | философская поэма |
| философиялық роман | философский роман |
| финал | финал |
| фольклолық хикаят | фольклорный хикаят |
| фольклор | фольклор |
| фольклордағы сюжет | сюжет в фольклоре |
| фольклордық әдiс | метод фольклора |
| фольклорлық театр | фольклорный театр |
| фольклорлық дәстүр | фольклорная традиция |
| фольклорлық ойжосық | фольклорное мышление |
| фольклорлық өнер | фольклорное искусство |
| фольклортану | фольклортану |
| фольклортанушы | фольклорист |
| фразеологиялық орам | фразеологический оборот |
| хайуанаттар туралы ертегiлер | сказки о животных |
| халық ақыны | народный акын |
| халық шығармашылығы | народное творчество |
| халықтық драма | народная драма |
| халықтық өлең құрылысы | народное стихосложение |
| халықтық этимология | народная этимология |
| хамса | хамса |
| циклдiк эпос | циклический эпос |
| шұбыртпалы ұйқас | смешанная, развернутая рифма |
| эпистолярлық жанр | эпистолярный жанр |
| эпистолярлық өлең | эпистолярный стих |
Сыртқы сілтемелер
өңдеуӘдебиеттану саласының терминдері Мұрағатталған 25 шілденің 2011 жылы.
| Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|