Әжібай Әлтаев

Әжібай Әлтаев (1886, қазіргі Павлодар облысы Баянауыл ауданы Баянаула ауылы - 4.1921 жылы Дегелең тауы) – Қаныш Сәтбаевтың ауылдасы әрі замандасы. 20 ғасырдың басында солтүстік өңірдің азаматтары ауыл-үйлерінің қысқа дайындығын жасап бергеннен кейін, топтасып Сібірге жұмысқа жалданып кететін болған.

Баянауылда сондай топты үнемі Әжібай ұйымдастырып жүрген. Ол басқарған топ «Лензолото» компаниясының Үркіттегі кеңсесімен шарт жасасып, кен шығару орнына қатысады. Баянауыл жігіттері Назымбек, Молша, Сыздық, Қабылбек, Қасейін және Әжібай полиция бақылауынан сытылып шығып, елге аман-есен оралады. Ал Әлібайдың Қабылбегі оққа үшып, Лена жағасында мәңгі қалады. Әжібай 1913 жылдың қысында бір топ жігітті бастап тағы да Сібірге тартады. Бұлт Транссібір жолына екінші табан салынып жатқан кез. Қазақ жігіттері осы құрылысқа орналасады. Келесі 1914 жылы 1-дүниежүзілік соғыс басталады.

Жол бойымен батысқа қарай әскер ағылады. «Бір табан жолмен осыншама әскерді қан майданға жөнелтіп жатыр. Біз екінші табанды салсақ, өлімге айдалушылар саны да екі есе көбейе ме екен? Орыс баласының обалына қалмайық» деп Әжібай жетпіс шақты қазақты құрылыстан алып кетеді. Әжібай Баянауыл ұясында РКП (б)-ның тілектесі ретінде тіркеліп, оның казак-татар секциясының белсенді мүшесі болады. Кеңес өкіметі жарияланғаннан басталған жаңалықтардың басы-қасынан табылып жүреді. Ақбеттау болысына милиция болып тағайындалып, жергілікті жерде Сәтбаев сот ретінде шығарған үкімді орындатушы болады. Дегелең соғысына тачанка пулеметшісі болып қатысып (көмекшісі Бельденинова Таня), қанды шайқаста қаза табады.