Әз-Зәһәби
Әбу Абдуллаһ Мұхаммед ибн Ахмад ибн Осман ибн Қаймаз Шәмсуддин әз-Зәһәби (1274-1348) — имам, атақты мухаддис ғалым, тарихшы, хафиз. Хадис ілімін зерттеуді 18 жасынан бастаған ол Дамаскта, Мысырда, Бағлабекте, Александрияда білім алады. Шафиғи болғанымен, фиқһ мәселелерінде ол ханбали мазһабының пікірлеріне болысып, сәләфи ақидасының қорғаушысы болған, оған қайшы келгендерге қарсы кітаптар жазған. Мысалға, Аллаһ тағаланың сипаттарына арналған «әл-Улуу лил-Әлий әл-Ғаффар» («Ұлық, Кешірімді Аллаһтың биік дәрежесі») немесе «әл-Арбаун фи сыфати-Лләһ» («Аллаһтың сипаттары туралы қырық хадис»). Оның хадис іліміне, хадис риуаятшыларына («риджәл») арналған атақты еңбектері бар. Әз-Зәһәбидің тарихқа арналған еңбектернің саны екі жүз кітапқа жуық.
Әз-Зәһәби тарих ғылымын, хадистерді, олардың риуаятшыларын терең зерттеумен қоса «әл-джарх уәт-тағдиль» (хадис риуаятшыларының сенімділігін анықтайтын ғылым) ғылымында білгір болған, олардың өмірбаяндарын жинап, кітаптар жазған. Мысалға: «Сияр ағләм ән-нубалә» («Мәртебелі ғалымдардың өмірбаяндары»).