Әлихан Идрышева
Әлихан Идрышева (9 желтоқсан, 1950 жыл, ШҚО, Үржар ауданы) – Алматы облыстық Бикен Римова атындағы Талдықорған қалалық қазақ драма театрының артисі, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Қазақстанның 10 жылдығы», «Астананың 10 жылдығы» медальдары және Қазақстан Республикасы Президентінің Құрмет грамотасының иегері, Талдықорған театрының негізін қалаушылардың бірі, театр және кино актрисасы.
Үржар ауданындағы Абай атындағы орта мектепте оқыған. Алматы Мемлекеттік Құрманғазы атындағы консерваторияны бітірген. Ұстаздары СССР Халық артисі, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Хадиша Бөкеева және Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, белгілі сарабдал театр сыншысы, профессор Әшірбек Сығайдан тәлім алған. Алғашқы еңбек жолын 1973 жылы Семей қаласындағы Абай атындағы облыстық драма театрының артисі болып бастаған Әлихан Оразғалиқызы 1975 жылы тұңғыш ашылған Талдықорған драма театрына ауысып, оның шаңырағын көтеріп, уығын шынышқандардың бірі. Сахна төрінде жүзден астам басты рөлдерде ойнады. Ондаған кинофильмдерде адам баласы үшін ең қасиетті есімдердің бірі – Ана образын шынайы сомдап кино әлеміне танылды. Халықаралық және Республикалық театрлар фестивалінде ең озық рөлдері үшін бірнеше дүркін жүлделі орындарды иелеп, лайықты марапатқа қол жеткізді.
Алихан Оразғалиқызының бойындағы туа біткен асыл қасиеттері: табандылығы, ізденгіштігі, тұрақтылығы, мақсатшылдығы актерлық табиғатының басты сипаттарын құрайды. Оған ана тіліне аса жүйріктігі, ұлттық тілдің өзіне тән әуендерін жетік меңгеруі қосылып, өз ортасында ерекше орны бар талант ретінде танылуына септігін тигізіп келеді. Осындай кең тыныстылығы арқасында ол трагедиялық рөлдерден комедиялық, мелодрамадан сатиралық диапазонға еркін өте береді. Қолына алған образдың ой ағымын, көңіл күйіндегі құбылыс өзгерістерді, тағдыр-талайындағы шырғалаң сәттерді терең зерттейді, сүйтіп кейіпкер табиғатын дөп басып танып, көрерменді сүйсіндіретін шынайы бейне жасайды. Бүгінгі таңда шығармашылық тарапынан жан-жақты кемелдеген Әлихан Ыдрышева театрдың Анасына айналды.
Шығармашылық өмірі театрмен біте қайнасып бірге жасасып келе жатқан Әлихан Ыдрышева қатыспаған қойылым жоққа тән. Сондықтан ол ойнаған рөлдердің классикалық үлгілеріне ғана тоқталайық.
Сомдаған рөлдері
өңдеуА. Кенжебекованың «Абай туралы аңызында» - Тоғжанның жеңгесі,
М. Әуезовтың «Абайында» - Қарлығаш,
К. Әдбірахманның «Мың баласында» - Сейсен,
Ғ. Мүсіреповтың «Қозы Көрпеш-Баян сұлуында» - Таңсық,
Б. Майлиннің «Шұғасында» - Мақпал,
Ф. Шиллердің «Зұлымдық пен махаббатында» - Луиза,
Т. Ахтановтың «Шырағын сөнбесінде» - Дуня апай,
Д. Исабековтың «Кішкентай ауылында» - Хадиша,
Қ. Баяндинның «Жаңғырығындағы» - Асқар,
Б. Майлин, Ж. Аймауытовтың «Аласапыранында» - Жұпар,
Б. Тоғыспаевтың «Ақын Сарасында» - шешесі,
Ш. Хұсайыновтың «Алдар көсесінде» - Дәметкен,
А. Чеховтың «Үйлендіруінде» - Клавдия,
Иран-Ғайыптың «Ана аманатында» - Ана,
Ә. Оразбековтың «Бір түп алма ағашында» - Шынар,
К. Гальдонидің «Екі қожаға бір қызметші» пьесасында – Смеральдина,
Қ. Мұқашевтың «Дала дастанында» - Мақпал,
Б. Мұқайдың «Тойы көп үйінде» - Гүлшара,
С. Ахмадтың «Келіндер көтерілісінде» - Сотти,
Ф. Буляковтың «Ұзатылмақ кемпірлер» пьесасында – Бәтима образдары өнертанушылар мен театр сыншылары тарапынан өте жоғары бағаланып, бірнеше дүркін Республикалық театрлар фестивалінде жүлдеге ие болады.
Ә. Идрышева театрда 100-ден аса рөлдерді сомдаған сахна саңлағы ғана емес, сонымен бірге кино әлемінде де үлкен жетістіктерге қол жеткізген өнер иесі. Айталық,
Ж. Исабаеваның «Ойпырым-ай!» немесе «Мәңгі өмір сүргің келсе», «Аңшы бала»,
продюсер Баян Есентаеваның «Ғашық жүрек»,
Д. Жолжақсыновтың «Біржан сал»,
А. Сатайдың «Мың бала»,
Е. Кончаловскийдің «Астана - жүрегім»,
К. Шынарбаевтың «Астана – махаббатым менің», сол сияқты «Созақтан келген Гамлет», «Қараой» фильміндерінде ойнап, киноөнеріндерінде өзіндік қолтаңбасымен көрінді.