Әмина Сүлейменқызы Мәметова
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Әмина Сүлейменқызы Мәметова 07.12.1901 жылы Батыс Қазақстан облысының Тайпақ ауданында дүниеге келген. Әмина Мәметова - қазақтың қаһарман қызы, Шығыстан шыққан тұңғыш Кеңес Одағының Батыры атағына ие болған қыз – Мәншүк Мәметованың анасы, қазақ қыздарының арасынан шыққан әдебиеттану пен әдеби сын саласындағы тұңғыш ұстаз-ғалымдардың бірі. Әкесі – Сүлеймен Нұралы ханға төрт атадан, (Нұралы – Орман – Күсіпғали – Жүсіп – Сүлеймен) Әбілқайыр ханға жеті атадан қосылады [1].
Өмірбаяны
өңдеуЖары Ахмет Мәметов алғашқы дәрігерлердің бірі, танымал қоғам қайраткері болған. Өзінде бала болмағандықтан, ағасы Жеңіскәлінің қызы Мәншүкті өз тәрбиесіне алған.
Әмина Сүлейменқызы алғашқы білімді Хұсни-Жамал Нұралыхановадан алған.
- 1917 жылы Орал қаласындағы қыздар училищесін бітірген.
- 1928 жылы Саратов университетінің лингвистика бөлімін бітіреді.
- 1928-1930 жылдары Семей кеңес партия мектебінде оқытушы
- 1930-1931 жылдары Алматыда мектеп әдіскері болып қызмет атқарды.
- 1932 жылы Батыс Қазақстан облысының құрылуына байланысты Ахмет пен Әминаны Орал қаласына жұмыс бабымен шақырады. Олар жоғары білімді мамандар есебінде жаңадан ашылып жатқан білім беру және денсаулық сақтау саласында басқарушы қызметіне тағайындалады.
- 1934 жылы Ахмет, Әмина Мәметовтар Алматы қаласына жұмысқа шақырылады.
- 1945 ж кандидаттық диссертациясын қорғаған.
- 1947-48, 1952 ж Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық институтында әдебиет кафедрасына жетекшілік еткен.
Әдеби қызметі
өңдеуБаспасөз бетінде 20-жылдардан көріне бастаған Әмина Сүлейменова әдеби айтыстардың ортасында ойлы да өткір сын мақалаларын жиі жариялайды. Әйелдер тақырыбына аса көңіл аударған. «Екпінді жас» журналында редакторлық жұмыс атқарған. Мәншүк Мәметоваға арнаған мақалалары, естеліктері оның шығармашылығында ерекше орын алады. Әмина Мәметова - қазақтың би-шешендері туралы зерттеу жұмысын жасаған тұңғыш ғалым. Қазақ әдебиетінің тарихы бойынша жүзден астам ғылыми мақала, оқулықтар, бағдарламаларды жарыққа шығарды.
Марапаттары
өңдеу«Республиканың еңбек сіңірген мұғалімі» атағына ие болды. «Октябрь революциясы» орденімен, ондаған медальмен марапатталған.
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Мәметова, А. Мәншүктің анасы Әмина Сүлейменқызы қандай жан? "Орда жұлдызы" газеті. 16 Қараша 2012. http://old.baq.kz/kk/news/aimaktik_bak_muragat/regmedia-26154(қолжетпейтін сілтеме)