Әрекет және психика

Организмнің қалыпты өмір сүруі ішкі орта құрамының салыстырмалы қалыпта болуына байланысты. Организм үздіксіз қоректік заттардың, судың, минералды заттардан артық, кемін реттеп отырады. Бір нәрсеге мұқтаждық, яғни қалыпты өмір сүру және даму қажеттілігі организмнің ерекше жағдайын туғызады. Қажеттілік немесе мұқтаждық - қандай да болмасын іс-әрекеттің басты қозғаушы күші. Қажеттіліктің физиологиялық және әлеуметтік түрлері болады.

Физиологиялық қажеттілік

Организмнің тіршілік әрекетімен қамтамасыз етілуімен байланысты. Бірінші кезекте организмнің оттегіге, қоректік затқа, суға, жылуға т.с.с. қажеттілігі. Бұл қажеттілік барлық жануарларға тән. Бірақ адамда әлеуметтік қажеттілік (оқуға, жұмыс істеуге, шығармашылыққа) оның қоғамдағы әрекетіне әсер етеді. Организмнің бір мұқтаждығының қанағаттанып, оның орнына басқа мұқтаждықтың пайда болуы - өмір сүруіне, әрекет етуіне өте керекті шарт болып табылады. Әрбір уақытта қандай болмасын бір қажеттілік басым болады, ал қалғандары оған бағынып, соған байланысты болады. Ол қанағаттандыру әрекеті деп аталады. Бірақ нақты адамның әрекетіне психика - адамның ішкі әлемі (сезімі, есі, ойлауы, түйсігі, санасы, зердесі, ықыласы) әсер етеді. Яғни адамның әрекеті психиологиялық және физиологиялық процестердің біріккен құймасы. Ол тұқым қуалаушылық реакциясы мен әдет, дағдының өмір тәжірибесінің жинақталуынан қалыптасады.