Әсемтаз

Әсемтас шикізат өзінің эстетикалық құндылығын анықтайтын физикалық қасиеттерінің көрсеткіштеріне, таралғандығына, сондай-ақ бағасына байланысты бірнеше топқа бөлінеді. Е.Я.Киевленко ұсынған жіктемеде мынадай топтармен кластар қабылданған:

1) зергерлік(асыл) тастар – алмас(қырланған түрде-гәухар),(зүбаржат), лағыл,жақұт, александрит-дихромды хризоберилл (I реттік әсемтастар);жирен, күлгін және жақұт, әсем жадеит(II реттік); демонтоид (ашық-жасыл әкті-темірлі анартас), шпинел; және жалынды опал,сутас(жасыл көк берилл),топаз, родолит, турмолин(III реттік); хризолит циркон, сары, жасыл және қызғылт берилл, кунцит, феруза, аметсит, пироп, альмандин, айтас пен күнтас, хтизопраз, цитрин(IV реттік);

2) зергерлік-әшекей тастар-ләпсітас,жадиет,нефтир,малахит,янтарь, тау хрусьталі,чароит(I реттік);ақық, амозонит, радонит, гематит-қантас, құбылма обсидиан, кәдімгі опал, мөлдір емес құбылмадалашпан (II реттік);

3) әшекей тастар-яшма, жазба гранит, тасағаш, мәрмәр оникс, листвинит, обстдиан, гагат, селенит,флюорит, авантюрин кварцит, агальматолит, түсті мәрмәр, порфир, брекчия.