Әс-Саффах

Аббас әулетінен шыққан алғашқы халифа

Әбдуллаһ әс-Саффах (араб.: عبد الله السفاح‎‎; 722, Хүмайма — 10 маусым 754, Анбар) — Ислам халифатының 20-шы халифасы, мүміндер әмірі. Аббас әулетінен болған алғашқы халифа. Мұхаммед пайғамбардың көкесі болған Аббас ибн Әбділмүттәліптің шөпшегі және халифа Әл-Мансұрдың ағасы.

Әбдуллаһ әс-Саффах
араб.: أبو العباس عبد الله السفاح‎
Әс-Саффах
Баламидің "Тарихнама" атты еңбегіндегі әс-Саффахтың суреті
Лауазымы
Ислам халифатының 20-шы халифасы
750 — 10 маусым 754
(Лақап аты Әс-Саффах)
Ізашары II Маруан
Ізбасары Әл-Мансұр
Өмірбаяны
Діні Ислам
Дүниеге келуі 722 (0722)
Хүмейма, Ислам халифаты (қазіргі Иордания)
Қайтыс болуы 10 маусым 754 (0754-06-10)
Анбар, Ислам халифаты (қазіргі Ирак)
Династия Аббас әулеті
Әкесі Мұхаммед ибн Әли Аббас
Анасы Үмм Салама

Өмірбаяны

өңдеу

Умәйяларға қарсы хорасандық көтеріліс болған кезде әс-Саффах көтерілісбасы Әбу Мүсліммен жақсы қарым-қатынастар орнатты. Әс-Саффах Куфада өзін жаңа халифа деп жариялады. Шииттер халифат ретінде Әли ибн Әбу Талибтің ұрпағың көргісі келді, алайда әс-Саффах олай қаламады.

Өз әскерін мұсылман емес жауынгерлермен күшейтіп, өзіне қарсы шығатын және халиф деп мойындамайтындарға қарсы, яғни Умәйяларға, шииттерге, тіпті кейбір хорасандық көсемдерге соғыс ашты. Сондықтан оған "әс-Саффах" ("қанды қасапшы") деп лақап ат қойылды. Өзінің елордасы болған Анбар қаласында (қазіргі Ирак аймағында) шешек ауруынан қайтыс болды. Оның орнына халифатты келесі сегіз ғасыр бойы інісі Әл-Мансұр мен оның ұрпақтары биледі.