Әуестік

Әуестік — өмірдегі әр түрлі құбылыстарды көруге, сырын білуге қызыққан адам талабының нақтылы айқындалмаған бастапқы көрінісі. Әуестік сипаты мен орнықтылығына байланысты ұнамды не ұнамсыз болып келеді. Кейбір ұсақ-түйек жайттарға (біреудің жеке басының жағдайына, үй тұрмысының қандай екенін білуге) Әуестік жағымсыз, ұнамсыз қасиетке жатады. Адамға рухани азық боларлық нәрселерге (білімді молайта түсу, шеберлікті арттыру, т.б.) Әуестік жағымды болып табылады. Бұлардың қай-қайсысы да іштен туа бітетін қасиет емес, тәлім-тәрбиенің, адамның өзіндік санасының қалыптасуынан туындайтын ерекшеліктер. Әуестікті құштарлықтан ажырата білу қажет. Адамның ойы мен әрекетінің негізгі бағыт-бағдарына өзек болатын құштарлық қана оны көздеген мақсатына жетелейді.

Әуестік — бейімділік, құштарлық, зауықтану. Әуестік субъектінің сараланбаған, санада аңғарылмаған немесе санада жеткілікті түрде аңғарылмаған қажеттілігін білдіретін күй. Әуестік өтпелі құбылыс болып табылады, өйткені ондағы қажеттілік не өшеді, не санамен аңғарылып, нақты ниетке, арманға айналады. Әуестік психологиялық талдаудың өзекті ұғымдарының бірі. Әуестік — кісінің айналасындағы әртүрлі құбылыстарды көргісі, білгісі келген кезде туындайтын сана-сезімнің әлде де айқын аңғарыла қоймаған бастапқы көрінісі. Әуестік мазмұны мен даму деңгейі жағынан ұнамды не ұнамсыз болып келеді. Кейбір ұсақ-түйек жайттарға (біреудің жеке басының көпшілігіне, үй тұрмысының қандай екенін білуге әуестік — жағымсыз, ұнамсыз қарым-қатынастағы әдептілікке қайшылық туғызатын әуестік екендігі белгілі). Адамға рухани азық боларға қажетті нәрселерге әуестіктер (білімді дамытып қалыптастыру, іс-әрекетке шеберлікті арттыра беру, шаруашылыққа ептілікті, икемділікті және отбасындағы әдепті дағдыларды молайту, құрбы-құрдастар арасындағы байланысты нығайту сияқты т.б.) жағымды әрі қолайлы әуестіктер болып табылады. Бұлардың қай-қайсысы да іштен туа бітетін қасиет емес, бұлар тәлім-тәрбиенің, адамның өзіндік санасының қалыптасуынан туындайтын ерекшеліктер. Әуестікті адам жанын көп жағдайда нұрландырып, құлпыртуға демеу болатын құмарлықтан ажырата білуіміз қажет. Өмірлік мәні терең, адамның ойы мен әрекетінің негізгі бағыт-бағдарына елеулі із қалдыратын құмарлық қана көздеген мақсатқа жетуге итермелейтін түрткі болады.