Әуесқойлық
Әуесқойлық— 1) адам бойындағы ұнамды қасиет, белгілі бір іске ерекше құмарту, қызыға шұғылдану; 2) кәсіби маман болмай-ақ кейбір қызмет саласымен ыждағатты түрде айналысу. Әуесқойлық адамның белгілі бір кәсіпке мамандануына, кейбір саладағы мағлұматын байытуына ықпал етеді, кәсіби шеберлікті меңгеруге алғышарттар жасайды. Дәстүрлі қазақ қоғамында жас ұрпақ бойындағы Әуесқойлықты дамытуға ерекше мән берілген. Нақтылы кәсіпке не өнер саласына ынтасы бар баланы жас кезінен сол кәсіптің не өнердің кәнігі шеберлері жанына алып баулыған. Қас шеберлік өнегесі осы арқылы ұрпақтан ұрпаққа жалғасып отырған.
Кеңес одағы өңдеу
Кеңес Одағы кезінде де Әуесқойлықты дамытуға ерекше мән беріліп, үгіт-насихат жұмысының қуатты бағытына айналдырылды. Білім қоғамы, кітапқұмарлар қоғамы, мәдениет ескерткіштерін қорғау қоғамы (1992 жылдан қазақ тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау қоғамы), т.б. қоғамдық ұйымдар қалың көпшіліктің дүниетанымын, білімге, өз өлкесінің тарихы мен мәдениетіне қызығушылығын тәрбиелеу бағытында жемісті қызмет атқарды. 30-жылдардың аяғында өнерге Әуесқойлықты дамытуға бір орталықтан әдістемелік басшылық жасау үшін Республикасы халық шығармашылық үйі (1998 жылдан бастап қазақ мәдениет және өнертану ғылыми-зерттеу институты) құрылды. Бұл орталықта өнердің әр саласы бойынша әуесқойлар бірлестіктері тұрақты жұмыс істеді. Сурет салумен, ән-күй шығарумен, классикалық немесе ұлттық билермен, кино түсірумен, театр өнерімен айналысатын адамдарға кең жол ашылды. Музыка өнерінде әуесқойлар тұрақты ұжымдар (хор, оркестр, ансамбль) құрып, жергілікті халыққа мәдени қызмет көрсетуде біршама игі істер атқарды.
Қазақстан өңдеу
Қазақстанда мұндай ұжымдардың алғашқыларының бірі — 1924 жылы Петропавл педагогикалық техникумында хормейстер И.В. Коцык ұйымдастырған төрт дауысты қазақ хоры. Әуесқой әншілер мен аспапшыларды біріктірген музыка ұжымдары Республикасы, бүкілодақтық байқауларға қатысып, өзара өнер сайыстары өтіп тұрды. Сондай-ақ, әуесқой театр ұжымдары шағын интермедия, скетчтерден бастап, тұтас спектакль қою дәрежесіне жетті. Әуесқой бишілер үйірмелері де табысты жұмыс істеді. Киноәуесқойлар түсірген көркем, деректі, ғыл.-көпшілік, спорттық, ұжымдық, отбасылық фильмдер теледидардан берілетін табиғат, саяхатшылық, қызықты тосын оқиғалар туралы хабарларда қосымша материал ретінде пайдаланылып жүр. Елімізде әуесқой аңшылар мен балықшылар ерікті одаққа біріккен. Әуезқойлық спорт саласында да кең таралған.[1]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Әуесқойлық Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том