Әулиеата оязы

Әулиеата оязы – әкімшілік-территориялық бөлік. 1867 жылы 11 шілдеде жарияланған «Жетісу Сырдария облыстарын басқару жөніндегі уақытша ережеге» сәйкес Түркістан генерал-губернаторлығына қарайтын Сырдария облысы құрамында ұйымдастырылды. Батыста – Шымкент, шығыста – Жетісу облысының Верный, солтүстікте – Ақмола облысының Ақмола ояздарымен шектесті. Орт. Әулиеата (қазіргі Тараз) қ. болды. Оязда 200 мың халық тұрды. Тұрғындардың саны 1897 жылы 300 мыңға жетті. Ояздың жерімен Ташкент – Верный тракты өтті. 1914 жылы Арыс – Бурный темір жолы тармағы салынды. 19 ғасырдың соңына қарай патша өкіметінің қоныс аудару саясатына сәйкес оязда орыс, украин, неміс қоныстары құрылды. Оларға қазақтар иелігіндегі ең құнарлы деген жерлер кесіліп берілді. Оның үстіне 1870 жылдары Шығыс Түркістаннан қоныс аударған ұйғырлар мен дүнгендердің біраз бөлігі Әулиеата оязына орналастырылды. Ояз орталығында 15 кәсіпорын: диірмен, тері өңдейтін зауыттар, т.б. жұмыс істеді. Тұрғындардың негізгі кәсібі мал шаруашылығы болып, тау бөктерлері мен Шу өзенінің бойындағылар егіншілікпен, бау-бақша өсірумен шұғылданды. 1916 жылы ұлт-азаттық қозғалыстың үлкен бір ошағы Әулиеата оязында болды. Ақкөз батыр бастаған қозғалыс әскери күш қолдану арқылы басылды. 1917 жылы Ақпан төңкерісінен кейін ояздағы жергілікті халық мүддесін қорғау мақсатында Ә. Кенесарин жетекшілік еткен Ұлттық кеңес құрылды. Жергілікті тұрғындар 1917 жылы қарашада құрылған Түркістан (Қоқан) автономиясына қолдаушылық танытты. Кеңес өкіметі орнағаннан кейін Сырдария облысы құрамында Түркістан АКСР-іне, 1924 жылдан Қазақ АКСР-іне енді. 1928 жылы жаңа әкімшілік-территория аудандастыру шаралары жүзеге асырылуына байланысты Әулиеата оязы жойылды.