Әулие-Ата әуежайы

«Әулие-Ата» халықаралық әуежайы
«Әулие-Ата» халықаралық әуежайы
IATA: DMB – ICAO: UADD
Қысқаша мәлімет
Әуежай түрі	Қоғамдық
Иесі	«SCAT Airlines»
Операторы	«Әулие-Ата» халықаралық әуежайы
Қызмет көрсетеді	Тараз, Қазақстан
Орналасқан орны	Тараздан оңтүстік-батысқа қарай 8,5 км
Occupants	87 гектар
Теңіз деңгейінен биіктігі	666 м / {{{elevation-f}}} ф
Координаттар	42°51′13″ с. е. 071°18′13″ ш. б. / 42.85361° с. е. 71.30361° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°51′13″ с. е. 071°18′13″ ш. б. / 42.85361° с. е. 71.30361° ш. б. (G) (O) (Я)
Сайты	dmb.aero
Ұшып-қону жолақтары
Статистикасы
Жолаушылар	43,700
	Дереккөз: AIP Қазақстан

Әулие-Ата әуежайы — Тараз қаласының халықаралық әуежайы. Қала орталығынан 8 км қашықтықта орналасқан. Аэродромда әскери авиация — 157-ші тікұшақ полкі (Ми-8 және Ми-26 тікұшақтары) орналасқан. Қазіргі уақытта Әулие-Ата халықаралық әуежайында "SCAT" әуекомпаниясының акционерлері жеке инвестициялар есебінен инвестициялық бағдарлама жүргізуде, оның барысында ауданы 5500 м2 және өткізу қабілеті сағатына 300 жолаушыға дейінгі жаңа жолаушылар терминалын салу жоспарлануда.

Ұзындығы 3500 м болатын жаңа жолақ Boeing 747 және т.б. сияқты заманауи үлкен ұшақтардың барлық түрлерін қабылдауға мүмкіндік береді. ҰҚЖ-дағы және оған іргелес такси жолдарындағы барлық әуеайлақ шамдары тереңдетілген, яғни күрделі ауа райы жағдайларында үздіксіз көзбен шолып бағдарлау үшін жолақ жабынына тікелей орнатылған.Бүкіл әуежай кешенін ауқымды қайта құру да кіреді жолаушылар терминалы биыл шамамен 2014 жылдың наурызында аяқталады. Сондай-ақ, ЖЖМ кешенін қайта жаңарту, "А" класты жүк терминалын салу және басқа да бірқатар іс-шаралар жоспарлануда. Ұшу-қону жолағы мен жолаушылар терминалын қайта жаңарту аяқталғаннан кейін бірден Мәскеу, Ақтау, Атырауға тікелей жолаушылар бағыттарын ашу жоспарлануда. Сонымен қатар, келесі жазғы маусымнан бастап Анталия мен Дубайға жазғы чартерлік туристік бағдарламаның ашылуы жоспарланған.

Тарихы

Әуежай қазіргі Тараз қаласының шегінде болды, кейінірек 1945-1946 жылдары ол қазіргі орнына көшірілді. 1962 жылға дейін ұшу-қону жолағы топырақ болды және бұл сол кезде Мәскеуге, Ташкентке және Қазақстанның кейбір қалаларына ұшуды қамтамасыз еткен әуежайды пайдалануды шектеді.

Тараз қаласының авиациялық-метеорологиялық станциясы (АМСГ) 1946 жылдың қазан айында Жамбыл әуежайы базасында ашылды. Аэродромда орнатылған алғашқы жабдық негізінен атмосфераның жай-күйін визуалды бақылауға мүмкіндік берді. Метеодеректерді қабылдау үшін Морзе коды қолданылды, синоптикалық карталарға қолмен жағылды. Желдің бағыты ауа райының көмегімен анықталды, жылдамдығы "жеңіл" және "ауыр" тақталармен бағаланды, көріну қалқан – бағдарлармен бағаланды. Бұлттардың төменгі шекарасының биіктігін анықтау үшін ұшқыш доп шығарылды, ал түнде Пи-45 прожекторы қолданылды.

Әуежайдың жасанды ұшу-қону жолағы 1962 жылы салынды және соңғы рет 1989 жылы жөндеуден өтті. Әуежай ғимараты 1974 жылы салынған және сағатына 200 жолаушының сыйымдылығы бар. Әуежайдың инфрақұрылымына Як-42 және Ту-154 типті әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсетуге арналған ангар, 60 автокөлікке арналған Арнайы автобаза, сегіз вагон-цистернаға арналған рельс алдындағы қоймасы бар сыйымдылығы 7000 текше метр ЖЖМ базасы кірді.

1980 жылдары әуежайдан жыл сайын Мәскеуге, Адлерге, Минералды Суларға, Сочиге және КСРО-ның басқа қалаларына рейстер жүргізілді. Қала республиканың барлық облыс орталықтарымен авиациялық қатынаспен байланысты болды. Көптеген аудан орталықтарында өздерінің шағын аэродромдары болды. Як-40 реактивтері жолаушыларды Мойынқұм ауданының аудан орталығына, Фурмановка ауылына, ал Ан-2 ұшақтары жолаушылар мен жүктерді шалғайдағы мал шаруашылығы учаскелеріне дейін жеткізгені туралы мәліметтер бар.

1971-1972 жылдары Жамбылда орналасқан бөлімде Л-29 оқу ұшақтары болды. 1980 жылдардан бастап Тараз әуежайының аэродромында әскери авиация-157 — ші тікұшақ полкі (Ми-8 және Ми-26 тікұшақтары) орналасқан. 2003 жылы бұл әуе базасы қысқартылды. 1990 жылдары әуежай құлдырады. 2000 жылы Үкімет оны дағдарыстан шығару үшін шаралар қабылдады. 2012 жылдың тамыз айынан бастап "Әулие Ата" халықаралық әуежайы акцияларының жүз пайызына "SCAT"әуекомпаниясы иелік етеді. 2011 жылы жолаушылар ағыны 30 мыңнан аз жолаушыны құрады. Тараздан "SCAT" әуекомпаниясы Алматы мен Астанаға рейстерді орындайды, Тәжікстаннан Ресей қалаларына бірыңғай транзиттік рейстер және Түркия мен Иранға бірыңғай жүк чартерлік (біржолғы) рейстер қабылданады.^[2]

Ұшу-қону жолағы

2013 жылдан бастап мемлекеттік-жекеменшік серіктестік негізінде әуежайды модернизациялау бойынша инвестициялық бағдарлама жүзеге асырылуда. Инвестициялық бағдарламаның жалпы бюджеті 7 миллиард 40 миллион теңгені құрайды, оның 2,8 миллиард теңгесі - жеке инвестициялар.

2013 жылы ұшу-қону жолағының техникалық сипаттамаларын жақсартудың шұғыл қажеттілігіне байланысты акционерлер ұшу-қону жолағы мен жарық беретін құрылғыларды күрделі жөндеуден өткізуге және оны мемлекет балансына беруге шешім қабылдады. Ұшу-қону жолағын қайта құру 2013 жылдың қараша айында аяқталды. Қайта құру құны: 4,6 млрд. теңге. Жаңа ұшу-қону жолағының параметрлері: 3500 м х 60 м, PCN = 60 / B / X / T, бұл қазіргі заманғы әуе кемелерінің барлық түрлерін қабылдауға және оларға қызмет көрсетуге жеткілікті. Ұшу-қону жолағындағы және оған жақын жермен жүру жолдары барлық аэродромдық шамдар тереңдетілген, яғни қиын ауа-райында үздіксіз, визуалды бағдарлау үшін жабу жолағына тікелей орнатылады.

Сонымен қатар, әуежайдың қожайыны - SCAT авиакомпаниясы өз есебінен такси жолдарын, перрондар мен паркингтер аумағын кеңейту және нығайту бойынша жұмыстарды 100% аяқтады. Бұл бір уақытта сегіз реактивті ұшаққа, соның ішінде қанатының кеңдігі 70 метрден асатын төрт класты E-класс (Boeing 747, An-124 (Ruslan) және тіпті Airbus 380 ұшақтарына) қызмет көрсетуге мүмкіндік береді. Инвестициялық бағдарламаны іске асыру барысында «SCAT Airlines» АҚ-ның жалғыз акционері әуежайды дамытуға 2,8 млрд. теңге көлемінде қаражат салды, сонымен бірге Казкоммерцбанкпен 800 және 625 млн. теңгеге несие желісін ашу туралы келісім жасалды. Бұл сомаға сонымен қатар құрылыс, арнайы жабдықтар, жылдам және сапалы қызмет көрсетуге арналған барлық заманауи жабдықтар кіреді.^[3]

Әскери ұшақтар

Ан-12, Ан-24, Ан-26, Ан-28, Ан-30, Ан-124 Ил-76, Ту-134, Ту-154, Як-40, Як-42, Airbus A319, Airbus A320, Airbus A321, Boeing 737, Boeing 747, Boeing 757, Boeing 767, және т.б. 3-4 сыныпты ӘК түрлері, барлық типтегі тікұшақтар.^[4]

Рейстер

Тұрақты рейстерді келесі тасымалдаушылар орындайды


Әуе компаниясы	Бағыт
SCAT	Алматы
SCAT	Астана

Жолаушылар ағыны

2015 — 45 007^[5]
2016 — 55 172^[5]

Дереккөздер

↑ AIP Kazakhstan Мұрағатталған 16 маусымның 2013 жылы.
↑ История авиации Джамбула (Тараз) (орыс.). aviaengeneer.ru.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 13 шілде 2017.
↑ Әулие-Ата әуежайы Тараз әуежайы туралы. Тексерілді, 7 қазан 2023.
↑ Юлия Ямпольская Посадка самолёта "Руслан" в Таразе (10 наурыз 2016). Тексерілді, 23 мамыр 2017.
↑ ^a ^b http://www.kase.kz/files/emitters/ARAL/aralp_2016_rus.pdf Мұрағатталған 27 қарашаның 2020 жылы. Количество обслуженных пассажиров в аэропортах Республики Казахстан за 2015-2016 гг.стр 39

[AIP-1] AIP Kazakhstan Мұрағатталған 16 маусымның 2013 жылы.

[2] История авиации Джамбула (Тараз) (орыс.). aviaengeneer.ru.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 13 шілде 2017.

[3] Әулие-Ата әуежайы Тараз әуежайы туралы. Тексерілді, 7 қазан 2023.

[4] Юлия Ямпольская Посадка самолёта "Руслан" в Таразе (10 наурыз 2016). Тексерілді, 23 мамыр 2017.

[kase.kz-5] ttp://www.kase.kz/files/emitters/ARAL/aralp_2016_rus.pdf Мұрағатталған 27 қарашаның 2020 жылы. Количество обслуженных пассажиров в аэропортах Республики Казахстан за 2015-2016 гг.стр 39

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]