Өксу, өксіп жылау

Өксу, өксіп жылау. Қазіргі түсінігімізде — қатты күйінгендіктен солық-солық етіп жылау.

«Еркежан жер бауырлап, өксіп жылап жатып алды» (М. Әуезов, Абай жолы).

Жылаудың мұндай түрінде — адам өз еркінен тыс қатты дыбыс шығарады. «Жылау» сөзінен басқамен тіркеске де түспейді. Осы сипатына қарап, сөз төркінін басқа бір түркі тілінде кездесетін тұлғамен сәйкестіруге болады. Алтай тілінің туба-кижи диалектісінде «өксөп» тұлғалы сөз қазақ тіліндегі «айқайлау» деген мағынаны түсіндіреді. Осы тілде кейде оның көсемше түрі «өксөп» біздегі «айқайлап» сезімен мәндес келеді.

Көрсетілген деректі еске алсақ, «ексіп жылау» сөз тіркесі бізше «айқайлап жылау» дегенді түсіндіреді. Демек, сөз төркіні — түркі тілдерінен екендігі байқалады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6