Cogito ergo sum
Cogito, ergo sum — латын тілінде Рене Декарт жасаған философиялық тұжырым болып, әдетте қаз. "Ойлаймын, демек бармын" (кейде "Ойлаймын, демек менмін") деп аударылады. Бұл фраза латын тіліне қарағанда кең аудиторияны қамту үшін бастапқыда фр. je pense, donc je suis деген атпен шыққан болатын, өзінің әдіс туралы дискурсында. Бұл оның кейінгі философия қағидаларында латын тілінде пайда болды. Декарт түсіндіргендей, "біз өз өмірімізге күмән келтіре алмаймыз". Антуан Леонард Томас айтқан толығырақ нұсқа Декарттың ниетін орынды түрде бейнелейді: dubito, ergo cogito, ergo sum («мен күмәнданамын, сондықтан ойлаймын, сондықтан менмін»). Кейде диктумға да сілтеме жасалады cogito ретінде.