USB

USB (ю-эсби, ағыл. Universal Serial Bus — "әмбебап бірізді шина") — жүйелі интерфейс деректерін беру үшін есептеу техникасындағы орташа жылдамдықты және баяу жылдамдықты перифериялық құрылғылар. USB символы төрт геометриялық фигура: үлкен шеңбер, кіші шеңбер, үшбұрыш және ағашқа ұқсас блок-схемада ұштарында орналасқан, квадрат.

USB логотипі

USB шинасына әзірлеу ерекшеліктері USB шинасын әзірлеушілер мен өндірушілердің жабдықтарын біріктіретін USB Implementers Forum (USB-IF) халықаралық коммерциялық емес ұйымының шеңберінде жүргізіледі.

USB шинасына перифериялық құрылғыларды қосу үшін төрт желілі кабель пайдаланылады, бұл ретте екі сымдар (витая бу) дифференциальном енгізу үшін деректерді қабылдау және жіберу үшін, екі сым — перифериялық құрылғыларды қоректендіру үшін пайдаланылады. Кірістірілген қоректендіру желілері арқасында, USB перифериялық құрылғыларды меншікті қорек көзінсіз (тұтынатын құрылғы желілері бойынша USB қорек шинасының ең үлкен ток күші, 500 мА, USB 3.0 — 900 мА, USB 3.1 5А дейін аспауы тиіс) қосуға мүмкіндік береді.

Негізгі мәліметтер

USB кабелі (2.0 қоса алғанда) 4 мыс өткізгіштерден тұрады, бұрмалы жұптан — 2 қоректендіру өткізгіші және 2 деректер өткізгіші және жерге тұйықталған өрмеден (экран).

Ерекшеліктердің нұсқалары

Алдын-ала нұсқалар

• USB 0.7: 1994 жылдың қараша айында.ерекшелігі шығарылды
• USB 0.8: 1994 жылғы желтоқсанда.ерекшелігі шығарылды
• USB 0.9: 1995 жылғы сәуірде, ерекшелігі шығарылды.
• USB 0.99: 1995 жылғы тамызда ерекшелігі шығарылды.
• USB 1.0 Release Candidate: 1995 жылғы қарашада ерекшелігі шығарылды.

USB 1.0

Ерекшелік 1996 жылы 15 қаңтарда шығарылды.

Техникалық сипаттамалары:

• жұмыстың екі режимі:
  • төмен өткізу қабілеті бар режимі (Low-Speed) — 1,5 Мбит/с
  • жоғары өткізу қабілеті бар режимі (Full-Speed) — 12 Мбит/с
• максималды кабель ұзындығы (экран) Low-Speed режимі үшін — 3 м
• максималды кабель ұзындығы (экранда) Full-Speed — 5 м режимі үшін
• қосылған құрылғылардың максималды саны (көбейткішжді қоса алғанда) — 127
• "әр түрлі жылдамдықты" перифериялық құрылғыларының бір USB контроллеріне қосу мүмкіндігі
• перифериялық құрылғылар үшін қорек кернеуі — 5
• перифериялық құрылғылар тұтынатын максималды ток — 500 мА

USB 1.1

Ерекшелік 1998 жылдың қыркүйек айында шығарылды. 1.0 нұсқасы табылған проблемалар мен қателіктер түзетілді. Жаппай таралған алғашқы нұсқасы.

USB 2.0

Ерекшелік 2000 жылдың сәуір айында шығарылды.

USB 2.0 USB 1.1 High-speed режимін енгізуге байланысты (логотиптегі — "HI-SPEED" белгісі) ерекшеленеді.

USB 2.0 құрылғылары үшін үш жұмыс режимі реттелген:

• Low-speed, 10-1500 Кбит/c (пернетақта, тышқан, джойстиктер, геймпады)
• Full-speed, 0,5—12 Мбит/с (аудио-, видеоқұрылғылылар)
• High-speed, 25-480 Мбит/с (видеоқұрылғылылар, ақпаратты сақтау құрылғылары)

Келесі түрлендірулері

USB сипаттамаларының келесі түрлендірулері - Хабарламалар туралы инженерлік өзгерістер (ағылш. Engineering Change Notices — ECN) шеңберінде жарияланады. ECN ең маңызды бірі модификациялары USB 2.0 қабылдау ерекшеліктерінде (ағылш. USB 2.0 specification package) ұсынылған, USB Implementers Forum сайтында қол жетімді.

• Mini-B Асырылады ECN: хабарлама 2000 жылдың қазан айында шығарылды.
• Errata желтоқсаннан бастап 2000: хабарлама 2000 жылдың желтоқсанында шығарылды.
• Pull-up/Pull-down Resistors ECN: хабарлама 2002 жылдың мамыр айында шығарылды.
• Errata, мамыр айынан бастап 2002: хабарлама 2002 жылдың мамыр айында шығарылды.
• Interface Associations ECN: хабарлама 2003 жылғы мамырда шығарылды.
  • Көптеген интерфейстерді бір функциясы бар құрылғылармен біріктіруге мүмкіндік беретін жаңа стандарттар қосылды.
• Rounded Chamfer ECN: хабарлама 2002 жылғы қазан айында шығарылды.
• Unicode ECN: хабарлама 2005 жылғы ақпанда шығарылды.
  • Осы ECN, UTF-16LE пайдалана отырып, бұл жолдың кодталған өзгешеліктерін анықтайды.
• Inter-Chip USB Supplement: хабарлама 2006 жылы наурызда шығарылды.
• On-The-Go Supplement 1.3: хабарлама 2006 жылғы желтоқсанда шығарылды.
  • USB On-The-Go жеке USB-хостынсыз екі USB-құрылғыларды бір-бірімен байланыстыруға мүмкіндік береді. Тәжірибеде құрылғылардың біреуі басқасы үшін хост рөлін атқарады.

USB 3.0

• 

  Area SD-PEU3N-2EL (USB 3.0 PCIe card), USB 3.0 хост базасында микросхемалар µPD720200 фирманың Renesas

• 

  USB 3.0 хаб, маңызды төлем базасында микросхемалар VL810 фирманың VIA

USB 3.1

Қарапайым	Mini	Micro
Түрі A	4×12 мм	3×7 мм	2×7 мм
Түрі B	7×8 мм	3×7 мм	2×7 мм

Қосу шығарылатын колодки жұп разъемов USB аналық төлем ASUS P5Q SE

Контакт нөмірі	4	3	2	1
Белгісі	GND	D+	D-	VBUS
Сымдар түсі	Қара	Жасыл	Ақ	Қызыл
Өткізгіштерді орналастыру

USB 3.0 разъемдар суреті

Қарапайым	Mini	Micro
Түрі A
Түрі B

A үлгісіндегі USB 3.0 шығу қосқыштарының орналасуы

Контакт №	A	B	micro B
1	VBUS (VCC)	VBUS (VCC)	VBUS (VCC)
2	D-	D-	D-
3	D+	D+	D+
4	GND	GND	ID
5	StdA_SSTX-	StdA_SSTX-	GND
6	StdA_SSTX+	StdA_SSTX+	StdA_SSTX-
7	GND_DRAIN	GND_DRAIN	StdA_SSTX+
8	StdA_SSRX-	StdA_SSRX-	GND_DRAIN
9	StdA_SSRX+	StdA_SSRX+	StdA_SSRX-
10	StdA_SSRX+
Экран	Экран	Экран	Экран
USB 3.0 Micro-B шанышқы контактілер орналасуы

1	VBUS	+5V қоректендіру
2	USB, D-	USB 2.0 деректер
3	USB D+
4	GND	Жер
8	StdA_SSRX-	SuperSpeed-қабылдау
9	StdA_SSRX+	SuperSpeed-қабылдау
7	GND_DRAIN	Жер
5	StdA_SSTX-	SuperSpeed-беру
6	StdA_SSTX+	SuperSpeed-беру
10	DPWR	Қосымша қоректендіруге арналған құрылғы
11	GND_D	Қоректендіру құрылғыларының жері

USB Type-C

USB Type-C разъемі

Сондай-ақ, қараңыз

• Thunderbolt
• FireWire
• Тізбектелген және параллель енгізу-шығару порттары
• TransferJet
• WinUSB
• USB-IF
• V-USB — Atmel AVR микроконтроллерлері үшін USB бағдарламалық хаттаманы іске асыру.
• Live USB

Әдебиет

• Үлгі қатесі: қара {{Кітап}}