Абдуррауф Фитрат
Абдуррауф Фитрат (өзб. Abdurauf Fitrat; 1885—1938)[1] — өзбек тарихшысы, филолог, аудармашы, жазушы, драматург, ақын, қазіргі өзбек тілі мен әдебиетінің негізін салушылардың бірі.[2]
Өмірбаяны өңдеу
Абдуррауф Фитрат 1885 жылы Бұхарада дүниеге келген. Әкесі Абдуррахман бей, анасы Бибіжан. Алғашқы білімін «Мирараб» медресесінде алған. 1909 жылы Бұхара модернисттердің қолдауымен Ыстамбұлға барды. 1909—1913 жылдар аралығында Түркияда өмір сүрген.[3][4]
А.Фитрат 1918 жылдың аяғы мен 1919 жылдың басында құрылған «Шағатай грунги» бірлестігінің белсенді мүшелерінің бірі болды. «Шағатай грунгиінің» құрылуына орыс империялық отарларының өзбек халқын езгіге ұшырауы, халықтың кеңес өкіметіне наразылығы, орын алған көтерілістер себеп болды.[5]
А. Фитрат, А.Чолпанмен қатар «Шағатай грунги» ұйымының белсенді мүшелері Каюм Рамазанов, Елбек, Шәкіржан Рахими, Ғұлам Зафари, Мир Молло Шермохамедов, Ғази Юнусов, Бату, Санжар Сиддигов сынды модернистер болды.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Allworth 2000, p. 7
- ↑ Allworth 2002, p. 359.
- ↑ Zaynabidin Abdirashidov: Known and Unknown Fiṭrat. Early Convictions and Activities. In: Acta Slavica Iaponica, vol. 37 (p. 103–118), 2016. p. 107–109
- ↑ Sarfraz Khan: Muslim Reformist Political Thought. Revivalists, Modernists and Free Will. Routledge, London/New York 2003, ISBN 978-1-136-76959-7; p. 121
- ↑ Sarfraz Khan: Muslim Reformist Political Thought. Revivalists, Modernists and Free Will. Routledge, London/New York 2003, ISBN 978-1-136-76959-7; p. 121