Ресей империясы

1721–1917 жылдары өмір сүрген ірі мемлекет

Ресей империясы (орыс. Россійская имперія; сондай-ақ Всея Руси импе́рия) — 1721 жылдың 22 қазанынан 1917 жылғы ақпан төңкерісіне дейін болған мемлекет.

Ресей империясы
орыс. Российская империя

Империя
Coat of Arms of Moscow.svg
1721 — 1917


Flag of the USSR (1936-1955).svg
Flag of the Russian Empire (black-yellow-white).svg Lesser Coat of Arms of Russian Empire.svg
Байрақ Елтаңба
Ұраны
Съ нами Богъ!
Құдай бізбен бірге
Russian Empire (orthographic projection).svg
Ресей империясы 1850ж.
Астанасы Петроград
(Санкт-Петербург)
Ірі қалалары Мәскеу, Киев, Варшава, Одесса, Ташкент
Тіл(дер)і Ресми:
орысша
Аймақтық:
полякша (Польша патшалығы),
финше және шведше (Ұлы Финляндия князьдігі)
Діні православие
Аумағы 21,800,251 км² (1914)
Халқы 178 378 800 адам.

Орыс мемлекетінің отарлық саясаты нәтижесінде құрылған. І Петр 1721 жылы Ресейді империя деп жариялады. XVIII—XIX ғасырларда Ресей империясының құрамына Балтық бойы, Украина, Беларусь, Польшаның шығыс бөлігі, Бессарабия, Солтүстік Кавказ, Финляндия, Сыртқы Кавказ, Орталық Азия аумақтары күшпен енгізілді. Ресей империясы XVIII ғасырдың 2-ширегінен бастап қазақ жерін отарлауға кірісті.

XIX ғ-дың соңына қарай Ресей империясының жерінің аумағы 22,4 млн км², тұрғындары 1897 жылғы санақ бойынша 128,2 млн. (оның 43%-ы орыстар) болды.

Ресей империясы XX ғасырда 81 губерниядан және 20 облыстан тұрды. Губерниялар мен облыстардың бірқатары ген.-губернаторлықтарға біріктірілді. Бұхар және Хиуа хандықтары Ресей империясының вассалдары болды. 1914 ж. Ұранқай өлкесі Ресей империясының протекторатына айналды. Ресей империясы монархиялық мемлекет болып, онда Романовтар әулеті билік жүргізді. Мемлекеттік тілі орыс тілі, діні христиан дінінің православия тармағы болды. Патша өкіметі Ресей империясындағы орыс емес халықтарды рухани тұрғыда отарлауға, шоқындыруға ерекше мән берді.

Ақпан революциясы нәтижесінде Ресей империясы құлап, орнына Рэсейдің уақытша билігі келді.

ЭкономикасыӨңдеу