Авлакоген[1] (гр. 'anti' — жырынды, op және gen — туу) — платформаның іргетасын қиып өтетін терең жарылымдарымен шектеліп, ұзынша созылған қозғалмалы тектоник құрылым. Авлакогеннің ұзындығы жүздеген километрге, ені ондаған километрге созылады. Кейде жақын орналасқан геосинклинальдармен байланыста болады.[2] Авлакогенді қалыңдығы мыңдаған м күрделі қатпарлы тау жыныстары толтырады. Авлакоген толтыратын жыныстарының формациялық кұрамына қарай миогеосинклинальдарға ұқсайды.

Терминді 1960 жылы Н. С. Шатский ұсынған. Оны қарапайым Авлакоген (жай синклиналь құрылымды грабендер) және күрделі Авлакоген (қатпарлы жүйе құрылымды) деп екі түрге бөледі. Авлакоген платформаның белсенді қозғалысқа түскен аймағында пайда болады.

Дереккөздер өңдеу

  1. Мұнай және газ геологиясы терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Қазақстанға еңбегі сіңген мұнайшы - геологтар Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Қуандықов. — А.: АРНGroup, 2000 жыл. — 328 бет.
  2. Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Анықтамалық басылым. — Алматы: 2003 жыл. ISBN 9965-472-27-0