Айғыз Көшімбайқызы

Айғыз Көшімбайқызы (1876 жылы, Шығыс Қазақстан облысы Аякөз аудандағы Сарыбұйрат ауылы — 1918 жылы, бұрынғы Сергиополь (қазіргі Мамырсу)) — Азамат соғысының қаһарманы. Серигиопольдегі (Аякөз) қазақ эскадронын қарусыздандыруға және қорғаныс күндері окопқа тамақ жеткізуге көмектесіп, жаралыларды емдейтін пункт ұйымдастырған. 1918 жылы 11 наурызда Уақытша үкіметтің жергілікті органын (приставты) құлатуға қатысты. С.Ғаббасовпен бірге үгіт-насихат жұмыстарын жүргізді. Колчак әскері қаланы уақытша басып алған кезде жау қолынан қаза тапты.[1]

Ол туралы өңдеу

Ол туралы «Голос Семиречья» газетінің 1919 ж. 8 тамызда жарық көрген санында былай делінген: «Сергиопольдегі қорғаныс күндері қазақ әйелі Айғыз окопқа шай, тамақ тасып, жараланғандарға көмек көрсеткен. Ол митингілерде сөйлеп, опасыздарды әшкереледі. Алашордашылар мен байлар оны жауға ұстап берген Айғыздыды казарма маңында жендеттер көп уақыт жәбірлейді. Оның мұрнын, құлағын, емшегін кесіп алып, көзін шұқып шығарған, қол- аяғын шауып тастаған».

Айғыз қаһармандығы мен өмірі туралы алғаш қағазға түсіріп, көпке паш еткен – Қалмұқан Исабаев, Әуелі хабар жазылды, одан кейін мақала, одан кейін очерк, артынан роман жазады. «Айқыз» романы 1967 жылы «Жазушы» баспасынан, 1989 «Жалын» баспасынан жарық көреді.

Аягөз қаласында көше, мектеп, Айғыз Көшкінбаеваның есімімен аталады. 2017 жылы ескерткіш орнатылған. [2]

Дереккөздер өңдеу

  1. Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
  2. Отар, Ә. Айғыз Көшімбайқызы. Қазақстан тарихы. Энциклопедия. – Алматы: «Литера-М» ЖШС. 66-бет