Алдар

Алдар (Алдарбай) Исекеев (Исянгельдин) (туған жылы белгісіз — 16-шы маусым 1740 жыл) — башқұрт батыры, Ноғай жолы Бүржан болысының старшыны, 1705–1711 жылдары башқұрт көтерілісі басшыларының бірі. Кейін Ресей империясына көрсеткен қызметтері үшін және беделді башқұрт старшындарын өзіне тарту мақсатымен оған “тархан” атағы берілді. А.Тевкелев елшілігі құрамында (1731–1733) Қазақстанда болып, қазақтардың орыс бодандығына өтуіне үгіт жүргізді, осы мәселелер жөнінде Тевкелевтің жақын көмекшісі әрі ақылшысы болды. Осы қызметіне және 1735–1736, 1737–1739 және 1740 жылдардағы башқұрт халқының көтерілістеріне тікелей араласа қоймағанына қарамастан, Алдар “бұрынғы ұрылар, жаңа бүлікті бастаушылар санатында” (Башқұрт істері жөніндегі комиссия бастығы Л.Я.Соймоновтың сөзі) дарға асылды. Алдар (18 ғасыр, Жайық бойы, Атырау сағасы) - шешен, би. Алдар есімі Шынияз, Мұрат, Ы.Шореков толғауларында, Х.Досмұхамедұлы зерттеулерінде құрметпен аталады. Ел аузындағы әңгімелерге қарағанда Алдар Әбілқайыр ханмен замандас, достық көңілдегі кісі болған. Үлкен ұлы Нұралыға енші берерде Әбілқайыр Алдардан бата сұрапты. Осы оқиғаны Мұрат Мәукеұлы жылқышымен айтысқанда мақтан ете толғайды. Сырым Датұлы Нұралы ханмен дүрдараз болып, оны шабарда Алдардан ақыл сұрапты. Бұл деректер Шернияз ақын жырлары арқылы жеткен.

Дереккөздер

Қазақ энциклопедиясы