Алматықұрылыс

"Алматықұрылыс" - Алматы облысы мен Алматы қаласында тұрғын үй, әкімшілік ғимараттар, өндірістік және коммуналдық қызмет объектілерін салатын холдингтік ком­пания. 1993 жылы "Главалмаатаст- рой" бас құрылыс басқармасы негізінде құрылған. 12 құрылымдық бөлімшесі бар. 1997 жылы олар 3,6 млрд. теңгенің құрылыс монтаж жұмыстарьш орындап, 284 млн. теңгенің өнеркәсіп өнімдерін шығарды. "Алматықұрылыс" х.к. құрамындағы "Алматытұрғынүйқұрылысы", " Алматы - өнеркәсіпқұрылысы", "Алматықұрылыс", "Алматымәдени-тұрмысқұрылысы" акционерлік қоғамдары тұрғын үй, мектеп, мәдениет, тұрмыстық қызмет көрсету ғимараттарының, денсаулық сақтау объектілерінің құрылысын жүргізеді, құрылыс құрылымдары мен бетон қоспалар дайын- дайды. Бұлардан басқа "Қапшағайауыркұрылыс", "Алматыинженерлікқұрылыс", "Келешек", "Қарағайағашөңдеу ком­бинаты", "Құрылысматериалы", "Алматықалақұрылысы" акционерлік қоғамдары тұрғындарға құрылыстық кызметтің барлық түрін көрсетеді. Кейін қалпына келтірілген соң 1940 жылға дейін жұмыс істеп тұрды. Сол жылы мешіт ғимараты зат сақтайтын қойма ретінде Алматы пима жасау фабрикасының есебіне өтті де, 1986 жылы ол "қойма" өртеніп кетті. Ке­йін саябаққа айналған ескі мешіт орнына алғашқы қалпындағыдай мешіт ғимараты салынды (1998).

---

Қалада 19 ғасырда ең көп мешіт салдырған адам татар ұлтынан шыққан Ысқакбай деген кісі. Сол мешіттердің бірі қазіргі Д.Қонаев пен М.Мақатаев атындағы көшелер қиылысында (Алматы нан зауыты жанында) әлі түр. Қазіргі Абылай хан даңғылы мен Жібек жолы көшелерінің қиылысына жақын жерде — "Сарттар мешіті", сондай-ақ "Дүнген мешіті" де бол­тан. Бірақ оның қай тұста орналасқаны ұмытылған. Қазіргі Фурманов және Гоголь көшелері қиылысында 20 ғасырдың бас да төрт мұнара, қырлы және дөңгелек қос барабан үстінен шығарылған кегілдір түсті үлкен күмбез және порталдың оң жағынан азан шақыратын дербес биік мұнарасы бар. Мешіт ғамаратының қасбеті, күмбездің дөңгелек барабан-белдеуі, ішкі коріністері ұлттық ою-өрнектермен және арабша жазу-нақыштармен безендірілген. Алматыдағы мешіттердін көріктілері — әл-Фараби даңғылы бойына салынған Хүсни Мүбарак атындағы кешендік Ислам мәдени қалашығы, Алматы орталық мұсылмандар мешітінің жаңа ғимараты, т.б.