Андрокли Косталлари
Андрокли Косталлари (1922 жылы 7 қараша – 23 наурыз 1992 жыл) — албан тіл маманы. Гетеборг университетінің құрметті докторы.[1] Ол албан тілін зерттеудегі орталық тұлғалардың бірі, Албания тарих және тіл білімі институтының, кейін Тіл және әдебиет институтының негізін қалаушы және директоры болды. Косталлари 1972 жылғы Орфографиялық конгресс бекіткен албан тілінің қазіргі емлесінің негізгі сарапшы авторларының бірі ретінде белгілі.[2]
| Андрокли Косталлари | |
| алб. Androkli Kostallari | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері |
Тирана, |
| Ғылыми аясы |
лингвистика |
| Жұмыс орны | |
| Альма-матер | |
| Несімен белгілі |
Албан тілінің қазіргі орфографиясының негізгі сарапшы-авторларының бірі |
| Қолтаңбасы |
|
.svg)
Өмірбаяны өңдеу
Косталлари Перметке жақын Петран ауылында дүниеге келген. Шкодрада, содан кейін Тиранада оқыды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде ұлт-азаттық қозғалысқа белсене араласқан ол соғыстан кейінгі баспасөзде жұмыс істеп, жастығына қарамастан басшылық қызметтерді атқарды.[2]
Мәскеу мемлекеттік университетінің филология факультетінде оқыды. М.В.Ломоносов, орыс тілі мен әдебиеті мамандығы бойынша, журналистика мамандығы бойынша, 1954 жылы бітірді.[3] Албанияға оралғаннан кейін ол Албания Ғылым академиясының бұрынғы ғылым институтында, содан кейін жаңадан құрылған Тирана университетінің тарих және филология факультетінде жұмыс істей бастады, кейін декан болды.
1958 жылы Тирана тарих және тіл білімі институтының директоры болып сайланды, ал қайта құрылымдаудан кейін Тіл білімі және әдебиет институтының директоры болып 1990 жылға дейін жұмыс істеді. 1964-1991 жылдары Studime Filologjike және 1964-1980 жылдары Studia Albanica журналының бас редакторы болды. 1972 жылы Косталлари Албания Ғылым академиясын құрушылардың бірі және оның президиумының мүшесі болды.[2]
Оның ғылыми-педагогикалық еңбегінде лексикология мен лексикографияға, сөзжасамға, ономастикаға, жалпы тіл білімі мен әдеби албан тілінің тарихына басты назар аударылды. 1955-1990 жылдары Тирана университетінде лексикология және лексикография кафедрасының меңгерушісі қызметін атқарды. Ол сонымен қатар екі албан сөздігінің бас редакторы болды: Қазіргі албан тілінің сөздігі (алб. Fjalor i gjuhës së sotme shqipe, 1980) және Real Albanian сөздігі (алб. Fjalor i shqipes së sotme, 1984).[2]
Косталлари үлес қосқан тағы бір сала албан тілінің әдеби стандартының қалыптасу және даму тарихы, оның құрылымдық-функционалдық сипаттамалары болды. 1956 жылы «Албан тілінің орфографиясын» дайындаған комиссияның мүшесі, 1967 жылы «Албан тілінің емле ережелері» жобасы жөніндегі комиссияны басқарды, 1972 жылы емле съезінің төрағасы, келесі комиссияны басқарды. 1973 жылы емле және 1976 жылы орфографиялық сөздіктің шығуын қадағалады. Әртүрлі терминологиялық сөздіктердің тең авторы да болды.[2]
1960 жылы Халықаралық онмастикалық ғылымдар кеңесінің мүшесі болды, ал 1963 жылы Оңтүстік-Шығыс Еуропаны зерттеу халықаралық қауымдастығының мүшесі болды, кейін ұйымның вице-президенті болды.
Косталлари сонымен қатар есімдердің дереккөзі ретінде бүгінгі күнге дейін өте танымал болған жаңа албан есімдер сөздігінің авторы болды.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ "Androkli Kostallari", Janua Linguarum, Series maior (The Hague: Mouton) (17): 247, 1966, ISSN 0075-3114, OCLC 1924058, https://books.google.com/books?id=MhFZAAAAMAAJ&q=androkli+kostallari&dq=androkli+kostallari&hl=en&sa=X&ved=0CDsQ6AEwBjgUahUKEwjFzrr785jJAhUBdD4KHXmoASc Мұрағат көшірмесі 1 мамырдың 2016 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b c d e Academy of Sciences of Albania — Akademik Androkli KOSTALLARI (in Albanian) (sq). Басты дереккөзінен мұрағатталған 13 мамыр 2018.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 28 қаңтар 2018.
- ↑ Kastriot Myftaraj Biografia e fshehur e delegatëve të Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972 (sq) (2012). Басты дереккөзінен мұрағатталған 12 шілде 2013.