Аралық филаменттер

Аралық филаменттер — эукариоттардың жасуша қаңқасын құрайтын үш негізгі құрылымың бірі. Өлшемі микрофиламенттерден жуандау және микротүтікшелерден жіңішкелеу болғандықтан, атауы аралық филаменттер деп қойылған.

Флуоресцентік затпен боялған виментин филаменттері

Диаметрі 10 нм болатын ақуыз жіптерінен тұрады. Құрылымы жағынан — димер, яғни екі есулі мономерден құралады.

Аралық филаменттер жасушаның цитоплазмасында орналасады (тек ламиндер ғана ядрода болады). Олар жасушалардың механикалық беріктігін нығайтады, сондай-ақ десмосомдар арқылы жасушалардың бір-бірімен тіркесуін қамтамасыз етеді.

Түрлері

Аралық филаменттерді құрылысындағы ұқсастықтарына қарай 6 түрге бөлуге болады:

Мономер, димер және тетрамер

1-2) қышқылдық және негіздік кератиндер — эпителий ұлпасын және шаш, тырнақ, мүйіздерді қалыптастырады;
3) десмин, периферин, виментин, GFAP ақуыздары;
4) альфа-интернексин, нейрофиламенттер, синемин, синкойлин;
5) ламиндер;
6) филенсин, факинин.

Таксондарда кездесуі

Аралық филаменттер жануарларда, оның ішінде омыртқалыларда, жұмсақденелілерде және кейбір басқа да таксондарда бар. Бірақ буынаяқтылар мен тікентерілілердің жасушаларынан мұндай филаменттер табылмады.