Арғұн
(Аргун бетінен бағытталды)
Арғұн (Хайлар, моңғ. Эргүнэ, эвен. Ергэне) — Шилкамен қосылып Амурды құрайтын өзен.
| Арғұн (Хайлар) | |
|---|---|
| моңғ. Эргүнэ, /额尔古纳河, эвен. Ергэне | |
| |
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 1620 км |
| Су алабының ауданы |
164000 км² |
| Су алабы | Амур/Охот теңізі |
| Су шығыны | 186 м³/с |
| Бастауы | |
| • Орналасқан жері | Үлкен Хинган |
| • Координаттары | 49°56′16″ с. е. 122°27′53″ ш. б. / 49.93778° с. е. 122.46472° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Сағасы | Амур |
| • Координаттары | 53°19′54″ с. е. 121°28′39″ ш. б. / 53.33167° с. е. 121.47750° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 53°19′54″ с. е. 121°28′39″ ш. б. / 53.33167° с. е. 121.47750° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орналасуы | |
| Ел | Қытай/Ресей |
| Аймақ | Моңғолия/Хэйлунцзян |
Ұзындығы - 1620 км, оның 944 км-і Ресей мен Қытай шекарасын бойлай ағады.
Алабы 164 мың кm². Манчжуриядағы Үлкен Хинган жотасының солтүстік-батыс беткейінен басталады.
Бастауында Хайлар деп, ал Мутная тармағынан төмен - Арғұн деп аталады.
Жотадан шыққаннан кейін Арғұн жайылмасы үлкен кең аңғармен ағады. Сағасына таяу жерде аңғары тарылады да, жағалары жар қабаққа айналады.
Жылдық орта су шығыны сағасында 400 m³/сек. Негізінен жаңбыр суынан құралады. Жылы маусымда тасиды.
Басты салалары:
- сол жақтан - Газимур, Уров, Урюмкан
- оң жақтан - Гэньхэ, Нюэрхэ.
Арғұнда балықтың 60 түрі бар, соның ішінде амур, сазан, кета көп ауланады.
Дереккөздер
өңдеу- Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том