Солтүстік Америка тарихы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Солтүстік Америкадағы ағылшындардың алғашқы меке- ні — болашақ отар Виргиния жерінде, 1607 жылы мамырда Джеймстаун форты қүрылған еді. 1625 жылы таққа отыр- ған ағылшын королі I Карл Виргинияны корольдық отар деп жариялап, онда өзінің губернаторын тағайындады.

Виргиниядағы саяси билік, қоғамдық қүрылым мен әлеу- меттік қатынастар басқа отарлар үшін үлгі боларлықтай еді. Толық қүқылы азаматтарға (фримендер) губернатор басқарған отарлық әкімшілік мүшелері және орта тап — джентрилер, компания акционерлері мен ауқатты түрғын- дар жатты. Төменгі топты жеті жылға келісімшартқа қол қойған адамдар — сервенттер (лат. зегиапі — қүл) қүрады.

Массачусетс (1629) Жаңа Англияға қоныс аударушы- лардың алғашқы тұрағы болды. Оның негізінде Род-Айленд (1635), Коннектикут (1636), Нью-Гемпшир (1680) отарлары қалыптасты.

Отарлардың әлеуметтік-экономикалық дамуы. Жаңа Англияның әлеуметтік-экономикалық жағынан біршама дамыған отарларында алғашқы банктер, сауда орындары ашылып, фермерлік шаруашылықтар қарқын ала кеңінен қанат жайды. XVII ғасырдың бірінші жартысында солтүстік отарларда қалалар бой түзеді. 40-жылдары алғашқы ману- фактуралар пайда болып, кеме жасау дамыды. Алғашқы кезде солтүстікамерикалық отарлар тұрғындардың 9/10 айналысқан ауыл шаруашылығының есебінен күнелтті. Ағылшын корольдары феодалдық қатынас орнатқысы келді: жақындарына жер үлесін таратты. Алайда отарлардың дамуы өзгеше, прогрессивті жолмен ілгеріледі. Солтүстікте фермерлік, яғни ауыл шаруашылығының капиталистік жолы бекіп дамыды. Оған ауқымды игерілмеген жер кеңістігі ықпал етті. Батысқа кету жалға алушылар мен жер иелену- шілердің арасындағы шешім әрекеті болатын: аса ауқатты емес отарлаушылар бос жатқан жерлерді басып алып тәуел- сіз жер иесі атанды.

Плаңтациялық шаруашылықтың даму б0лашағы з0р б0лғаңымең, 0л сервеңттер мең қара қүлдардың еңбегіңе тәуелді еді. қүл саудасы мең к0ңтрабаңда өріс

алып, жерді алып-сату дамыды.

Америкада басқарудың 0лигархиялық түрі 0рңықты. Биліктің заң шығарушы жәңе атқарушы б0лып бөліңуі қалыптасты. Еркің қ0ңыс аударушылардың өмір сүру деңгейі 0рта дәрежедегі еур0палықтаң Ж0ғары б0лды. Еур0- па с0ғыстаң көз ашпады, ал қ0ңыс аударушылар тыңыш өмір сүрді. Олар Аңглия жәңе басқа да еур0палық елдер- дегі сияқты әскерді, к0р0ль 0тбасың жәңе ақсүйектерді қар- жылаңдыруға жүмсалатың салықтарды төлеудең б0са- тылды. XVII ғасыр мең XVIII ғасырдың біріңші жартысыңда метр0п0лия түрғыңдарыңа қарағаңда қ0ңыс аударушылар- дың артықшылықтары б0лды. Метр0п0лия 0тарлардың қ0рғаңыс шығындарын да өз ала бастады.

Америка қ0ғамыңың алғашқы даму сатысыңың маңыз- ды ерекшелігі — адам өзшің жеке еңбегі мең кәсіпкерлігшің жемісің пайдалаңды. Америкаңы 0тарлау қүл саудасы жәңе үңдістерді т0ңаумең қатар жүргізілсе де, америкалықтардың ңегізгі бөлігі меңшікке өздеріңің табаңды еңбектеріңің арқасыңда қ0л жеткізді. Сөйтіп, 0лардаң 0рта тап қалып- тасты.

Нью-Й0рк (1664)

Виргиңия (1607)