Шай: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш →Шайдың құрамы: clean up, replaced: Қазақ Энциклопедиясы, 9 том → «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – using AWB |
|||
1-жол:
[[Сурет:Bohea Tea tree.jpg|thumb|right|200px|Шай]]
'''Шай''' (
*[[Қытай]] Шайы [екі түр тармағы (қытай және жапон) бар] Оңт.-шығыс [[Азия]]ның таулы аймақтарында өсетін, биікт. 3 м бұта,
*[[Aссам]] Шайы [бірнеше түр тармағы (ассам, лушан, нага, хилл, манипурий, бирма, шан, юань, т.б) бар] [[Үндістан]]ның [[Ассам]] ормандарында өсетін, биіктігі 10 — 15 м ағаш.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.ISBN 9965-36-414-1</ref>
Осы екі Шайдың табиғи гибриді [[цейлон]] Шайы да екінші топқа жатады. Шайдың бұл екі түрі де Жер шарының тропиктік және субтропиктік аймақтарында өсіріледі. [[ТМД]] елдерінен [[Әзірбайжан]], [[Грузия]], [[Ресей]]дің [[Краснодар]] өлкесі және [[Грекия]] жерлерінде [[қытай]] Шайының негізінде Шайдың бірнеше жаңа сұрыптары алынған. Мыс., [[Грузия]] шайы, [[Краснодар]] шайы, т.б. Қолдан өсірілетін
==Шайдың құрамы==
Шайдың құрамында [[танин]], [[кофеин]], [[теобромин]], [[фир майы]], [[витамин]]дер ([[Р]],[[С]], [[В]], [[В2]], [[РР]]), [[пигмент]], т.б. заттар болады. Шай шөл басады, көздің көруін жақсартады, жүйке жүйесіне әсер етеді, қан тамырларын кеңейтеді, бүйрек қызметін жақсартады, еңбек қабілеттілігі мен ой қызметін арттырады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том 18 бөлім</ref>
|