Уикипедия

I Әлемгір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш А.С.Кизиров Аурангзеб бетін I Әлемгір бетіне жылжытты
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Мемлекеттік қайраткер
| түс = елбасы
| Қазақша есімі = Аурангзеб
| Қазақша есімі = I Әлемгір
| Шынайы есімі = Абул Музаффар Мухйи ад-дин Мухаммад Аурангзеб Аламгир
| Шынайы есімі = اورنگزیب
| Суреті = Aurangzeb.jpg
| Суреті = Aurangazeb.jpg
| Атауы =
| Титулы = [[Ұлы Моғолдар патшалығының падишаһы]]
| Сурет ені =
| Ту = Flag of the Mughal Empire.svg
| Елтаңба =
| Басқара бастады = [[31 шілде]] [[1658 жыл|1658]]
| Елтаңба атауы =
| Басқаруын аяқтады = [[3 наурыз]] [[1707 жыл|1707]]
| Елтаңба ені =
| Ізашары = [[I Шаһ Жаһан]]
| Титулы = Ұл Моғол империясының ең соңғы билеушісі
| Ізбасары = [[Мұхаммед Ағзам]]
| Лақап аты = Аламгир, Мухьи әд-Дин
| Діні = [[Ислам]]
| Ту = Flag of the Mughal Empire.svg
| Туған күні = 03.11.1618
| Басқара бастады = 31 шілде 1658
| Туған жері = Дахуд,<br />[[ Ұлы Моғолдар патшалығы]]
| Басқаруын аяқтады = 3 наурыз 1707
| Қайтыс болған күні = 03.03.1707
| Басқарған кезеңі =
| Қайтыс болған жері = Ахметнагар,<br />[[Ұлы Моғолдар патшалығы]]
| Ізашары = [[Шах Жахан]]
| Жерленді = Хулдабат
| Ізбасары = [[Мухаммад Азам Шах]]
| Әкесі = I Шаһ Жаһан
| Тәж кигізу жорасы = 15 маусым 1659
| Анасы = Мұмтаз Махал
| Биліктен бас тартуы =
| Жұбайы = Ділрас Бану бегім<br />Науаб бай<br />Аурангабади Махал
| Мұрагері =
| Балалары = '''Ұлдары:'''<br />Мұхаммед Сұлтан мырза<br />[[Мұхаммед Ағзам]]<br />[[I Баһадүр]]<br />Сұлтан Мұхаммед Акбар<br />Мұхаммед Кам Бахш<br />'''Қыздары:'''<br />Зебунниса бегім
| Бірігіп басқарушы1 =
| Қолтаңбасы =
| Бірігіп басқарушы1Басқара бастады =
| Бірігіп басқарушы1Басқаруын аяқтады =
| регент1 =
| регент1Басқара бастады =
| регент1Басқаруын аяқтады =
| регент2 =
| регент2Басқара бастады =
| регент2Басқаруын аяқтады =
| Премьер =
| Вице-президент =
| Президент =
| Монарх =
| Губернатор =
| Вице-губернатор =
| Түсініктемелер =
| Діні = Ислам, сунит
| Туған күні = 3.11.1618
| Туған жері = [[Дахуд]]
| Қайтыс болған күні = 3.03.1707
| Қайтыс болған жері = [[Ахмеднагар]]
| Жерленді = [[Хулдабад]]
| Династия = Ұлы моголдар
| Туған кездегі есімі =
| Әкесі = [[Шах Джахан]]
| Анасы = [[Мумтаз Махал]]
| Жұбайы =
| Балалары = 5 ұл: [[Мухаммад Султан-мирза]], [[Мухаммад Азам Шах]], [[Бахадур Шах I]], [[Султан Мухаммад Акбар]], [[Мухаммад Кам Бахш]], <br />5 қыз, арасында [[Зебуннисо|Зеб ун-Ниса]]
| Қызмет еткен жылдары =
| Құрамында болды =
| Әскер түрі =
| Атағы =
| Басқарды =
| Шайқасы =
| Ғылыми аясы =
| Жұмыс істеген орны =
| Партиясы =
| Қызметі =
| Мамандығы =
| Білімі =
| Ғылыми дәрежесі =
| Марапаттары =
| Қолтаңбасы =
| Монограммасы =
| Сайты =
| Commons =
}}
'''Аурангзеб''', Аламгир, Мухьи әд-Дин (1618 — 1707) — Ұл [[Моғол империясы]]ның ең соңғы билеушісі (1658 — 1707), Жаһан шаһтың ұлы, Ұлы Моғол әулетін орнатушы [[Бабыр]]дың ұрпағы. 1636 — 44 және 1652 — 57 ж. Деканның жергілікті билеушісі болған. Жаһан шаһтың төрт ұлының арасындағы 1658 — 59 ж. тақ үшін таласта Аурангзеб әскери күшінің басымдылығы және айлакерлігімен жеңіске жетті. Солтүстігіндегі Қандағар мен Балхты және Декандағы Ахмаднагарды, Биджапурды, Голконданы өзіне қарату үшін ұрыстар жүргізді. Елді күйзелтті, соғыстар, алым-салық мөлшерінің өсуі шивадждар, джаттар, раджпут князьдерінің наразылығын, көтерілісін туғызды. Ақырында Аурангзебтің өз ұлдары бүлік шығарып, ұлы Моғол империясы терең дағдарысқа душар болды<ref>Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том</ref>.
 
'''I Әлемгір''' ({{lang-ur|اورنگزیب}}) — [[Ұлы Моғолдар патшалығының падишаһы|Ұлы Моғолдар патшалығының 6-шы падишаһы]].
== Дереккөздер ==
 
<references/>
Толық атағы: '''әс-Сұлтан әл-Ағзам уә-л-Хақан әл-Мүкаррам, Хазірет Әбілмұзаффар Мүхйиаддин Мұхаммед Аурангзеб Баһадүр I Әлемгір, Падишаһ-и-Ғази, Шаһиншаһ-и-Сұлтанат-үл-Хиндия-уә-л-Мұғалия'''.
 
==Өмірбаяны==
Шын аты — Аурангзеб. Әкесінің тұсында Деканның наменгері болды ([[1636 жыл|1636]]-[[1644 жыл|1644]], [[1652 жыл|1652]]-[[1657 жыл|1657]]). I Шаһ Жаһанның төрт ұлы арасында [[1658 жыл|1658]]-[[1659 жыл|1659 жж.]] тақ үшін таласта Аурангзеб әскери күшінің басымдылығы мен жеке айлакерлігі арқасында жеңіске жетті.
 
===Билеген жылдары===
Патшалық солтүстігіндегі Қандағар, Балх, Декан, Ахмаднагар, Биджапур және Голконданы өзіне қарату үшін ұрыстар жүргізді. Елді күйзелтті; соғыстар, алым-салық мөлшерінің өсуі, шивадждар, джаттар раджпут раджаларының наразылығын, көтерілісін туғызды. Ақырында Аурангзебтің өз ұлдары бүлік шығарып, [[Ұлы Моғолдар патшалығы]] терең дағдарысқа душар болды<ref>Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том</ref>.
 
==Дереккөздер==
{{дереккөздер}}
 
{{commonscat-inline|Category:Alamgir I|Аурангзеб}}
 
[[Санат:Моғол императорлары]]
[[Санат:1618 жылы туғандар]]
[[Санат:1707 жылы қайтыс болғандар]]
[[Санат:Агра тұлғалары]]
[[Санат:Ұлы Моғолдар падишаһтары]]
[[Санат:Үндістан монархтары]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/I_Әлемгір» бетінен алынған