Сұраныс және ұсыныс заңы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
17-жол:
Экономисттер жеке фирманың жабдықтау қисығы мен нарықтық жабдықтау қисығын ажыратады. Нарықтық жабдықтау қисығы барлық жеткізушілер ұсынатын көлемдерінің әрбір әлеуетті бағаларында жиынтықтау жолымен алынады. Осылайша, жабдықтау қисық диаграммасында, нарықтық жабдықтау қисығын жасауға жеке фирмалардың ұсыныс қисықтары көлденен қосылады.
Экономисттер, сондай-ақ ұзақ мерзімді нарықтық жабдықтау қисығы мен қысқа мерзімді нарықтық жабдықтау қисығын ажыратады. Осы орайда, екі нәрсе қысқа мерзімді анықтау бойынша тұрақты болжанады: біреу немесе одан да көп енгізулердің болуы (әдетте физикалық капитал), және өнеркәсіп фирмалар саны. Ұзақ мерзімді перспективада, фирмалар өздерінің физикалық капиталдарының қорларын реттеуге мүмкіндіктері болады, ол оларға ұсыныс сандарын әрбір бағада жақсырақ үйлестіруге себептеседі. Сонымен қатар, ұзақ мерзімді перспективада әлеуетті бәсекелестерге нарықтық жағдайларға байланысты енуге немесе шығуға болады. Осы екі себептерден, ұзақ-мерзімді нарықтық жабдықтау қисықтары қысқа-мерзімді қисықтарыменен салыстырғанда, әдетте, тегіс болып табылады.
=Ұсыныстың анықтаушылары:=
=1. Өндірістік шығындар: тауар өндірілуінің бағасы. Өндірістік шығындар – ол ең алдымен еңбекке, капиталға, энергия мен материалдарға арналған шағындар. Олар өндірісте пайдаланылатын технологияға , және / немесе техникалық прогресске байланысты өзгереді. =
=2. Фирмалардың болашақтағы бағалар жайлы болжалы=
=3. Ұсынушылардың саны=
 
=== Сұраныс кестесі ===
 
Cұраныс кестесі графикалық түрде қисық ретінде бейнеленген. Ол сатып алушылар әр түрлі бағамен сатып алуға дайын тауарлардың сомасын білдіреді. Сұраныс кестесінде сұраныстың барлық детерминанттары, тауардың бағасынан басқа өзгеріссіз қалуы қажет. Сұраныстың өзгеріссіз болатын детерминанттары: кіріс, талғамдар және преференциялар, алмастыратын тауарлардың бағасы, және толықтыратын тауарлардың бағасы. Сұраныстың Заңы бойынша сұраныс қисығы төмен қарай жантайма ретінде ұсынылған,яғни әрдайым дерлік бағасы төмендегенмен, тұтынушылар тауарды көбірек сатып алады.
 
Ұсыныс қисықтары шекті шығындар қисықтарды көрсетедіндей сияқты, сұраныс қисықтары шекті пайдалылық қисықтары арқылы анықталады. Баламалы тұтынудың шекті пайдалылығы қосымша тұтынудың шекті коммуналдық бағасына тең болса, тұтынушылар берілген тауарды сатып алуға дайын болады. Сұраныс кестесі тұтынушының берілген уақыт шеңберінде берілген өнімді сатып алу үшін дайындығы және қабілеті ретінде анықталады.
 
=== Сұраныс кестесі ===
Cұраныс кестесі графикалық түрде қисық ретінде бейнеленгенбейнеленеді. Ол сатып алушыларалушылардың әр түрлі бағамен сатып алуға дайын тауарлардың сомасын білдіреді. Сұраныс кестесінде сұраныстың барлық детерминанттары, тауардың бағасынан басқа, өзгеріссіз қалуы қажет. Сұраныстың өзгеріссіз болатын детерминанттары: кіріс, талғамдар және преференциялар, алмастыратын тауарлардың бағасы, және толықтыратын тауарлардың бағасы. Сұраныстың Заңы бойынша сұраныс қисығы төмен қарай жантайма ретінде ұсынылғанұсынылады,яғни әрдайым дерлік бағасы төмендегенмен, тұтынушылар тауарды көбірек сатып алады.
Ұсыныс қисықтары шекті шығындар қисықтарды көрсетедіндей сияқты, сұраныс қисықтары шекті пайдалылықпайдалық қисықтары арқылы анықталады. [2] Баламалы тұтынудың шекті пайдалылығыпайдалығы қосымша тұтынудың шекті коммуналдық бағасына тең болса, тұтынушылар берілген тауарды сатып алуға дайын болады. Сұраныс кестесі тұтынушының берілген уақыт шеңберінде берілген өнімді сатып алу үшін дайындығы және қабілеті ретінде анықталады.
Көбінесе сұраныстың қисықтары төмен қарай-көлбеу сызық ретінде болады, бірақ жоғары жантайма сұраныс қисықтары бар тауарлардың сирек мысалдары да болуы мүмкін. Жоғарғы жантайма сұраныс қисықтары бар тауар екі гипотетикалық түрлерге бөлінеді. Олар: Гиффен тауарлары (тұрақты сұранысы бар тауарлар) және Веблен тауарлары (жоғары бағада сәнді жасалған тауарлар) болып табылады.
Ұсыныс қисығы сияқты, экономисттер жеке сұраныс қисықты және нарықтық сұраныс қисықты ажыратаажыратады. Нарықтық сұраныс қисығы әрбір әлеуетті бағадағы барлық тұтынушылардың талап мөлшерін қосу арқылы құрылады. Осылайша, сұраныс қисық диаграммасында нарықтық сұраныс қисығы жеке тұлғалардың сұраныс қисықтарын көлденең қосу арқылы жасалады.
=Сұраныстың анықтауыштарыанықтаушылары:=
* =1. Табыс=
* =2. Талғам мен преференциялар.=
* =3. Байланысты тауарлар мен қызметтер бағасы.=
* =4. Тұтынушылардың болашақ бағалар және табыстар туралы тексеруге болатын күтуі.=
* =5. Әлеуетті тұтынушылартұтынушылардың саны.=
 
=== Тарихы ===
Ұсыныс қисығы сияқты, экономисттер жеке сұраныс қисықты және нарықтық сұраныс қисықты ажырата. Нарықтық сұраныс қисығы әрбір әлеуетті бағадағы барлық тұтынушылардың талап мөлшерін қосу арқылы құрылады. Осылайша, сұраныс қисық диаграммасында нарықтық сұраныс қисығы жеке тұлғалардың сұраныс қисықтарын көлденең қосу арқылы жасалады.
Хамид С. Хоссейни айтуыншаайтуы бойынша, сұраныс пен ұсыныс концепциясын ерте замандағы мұсылман ғалымдары белгілі бір дәрежеде түсінген болатын.Мысалы, он төртінші ғасырғы Сирия ғалымы Ибн Taймиях жазды: "Тауарларға тілек ұлғайтылса, ал оның қолдағысы төмендесе, оныоның бағасы өседі.Дегенмен, тауардың қолдағысы өсіп, ал сатылушылардың тауарға ұмтылысы азайса, сол тауардың бағасы төмен келеді"төмендейді.”[3]
 
Джон Локктың 1691-шы жылы жазылған «Пайыздар мен ақша құны төмендеу салдары туралы кейбір ойлар» жұмысында [4] ерте және нақты сұраныс пен ұсыныстың сипаттамасы және олардың қарым-қатынасынқатынасы қамтылады. Бұл сипаттамасында былай деп жазылады: «Кез келген тауардың бағасы сатып алушы мен сатушыларсатушылардың санының үлесімен көтеріледі немесе құлайдытөмендейді».
Сұраныстың анықтауыштары:
«Ұсыныс және сұраныс» фразасыфразасын бірінші рет Джеймс Дэнхам-Стюарт өзінің 1767-ші жылы жазылған кітабінда қолданды. Адам Смит осы сөз тіркесін 1776-шы жылы «Ұлттар әл-ауқаты» кітабында пайдаланды,ал Дэвид Рикардо өзінің 1817-ші жазылған «Саяси экономика және салық салу принциптері» жұмысының бір тарауынтарауының атын «Сұраныс пен ұсыныстың бағаға әсері туралы» деп жариялаған. [5]
* Табыс
«Ұлттар әл-ауқатында», Смит, әдетте ұсыныс бағасы өзгеріссіз болуғаболатының белгілендібелгіледі, бірақ оның «құны» төмендейдітөмендегенімен оның «тапшылығы» өскеніменөседі. бірге, сондайСондай-ақ, кейін, бұл қатынас сұраныстың заңы деп аталды. Рикардо, өзінің «Саяси экономика және салық салу принциптерінде», сұраныс пен ұсыныс идеяларын салуға қолданылған болжамдарың қатаң баяндаған. 1838-шы жылыАнтуанжылы Антуан Августин Курно «Әл-ауқат математикалық принциптерінің зерттеулері» деген кітабында бірінші сұраныс пен ұсыныстың математикалық моделін жасады, оның ішінде диаграммалар да болды.
* Талғам мен преференциялар.
* Байланысты тауарлар мен қызметтер бағасы.
* Тұтынушылардың болашақ бағалар және табыстар туралы тексеруге болатын күтуі.
* Әлеуетті тұтынушылар саны.
 
=== Тарихы ===
Хамид С. Хоссейни айтуынша, сұраныс пен ұсыныс концепциясын ерте замандағы мұсылман ғалымдары белгілі бір дәрежеде түсінген болатын.Мысалы, он төртінші ғасырғы Сирия ғалымы Ибн Taймиях жазды: "Тауарларға тілек ұлғайтылса, ал оның қолдағысы төмендесе, оны бағасы өседі.Дегенмен тауардың қолдағысы өсіп, ал сатылушылардың тауарға ұмтылысы азайса, сол тауардың бағасы төмен келеді".
 
Джон Локктың 1691-шы жылы жазылған «Пайыздар мен ақша құны төмендеу салдары туралы кейбір ойлар» жұмысында ерте және нақты сұраныс пен ұсыныстың сипаттамасы және олардың қарым-қатынасын қамтылады. Бұл сипаттамасында былай деп жазылады: «Кез келген тауардың бағасы сатып алушы мен сатушылар санының үлесімен көтеріледі немесе құлайды».
 
«Ұсыныс және сұраныс» фразасы бірінші рет Джеймс Дэнхам-Стюарт өзінің 1767-ші жылы жазылған кітабінда қолданды. Адам Смит осы сөз тіркесін 1776-шы жылы «Ұлттар әл-ауқаты» кітабында пайдаланды,ал Дэвид Рикардо өзінің 1817-ші жазылған «Саяси экономика және салық салу принциптері» жұмысының бір тарауын атын «Сұраныс пен ұсыныстың бағаға әсері туралы» деп жариялаған.
 
=== Микроэкономика ===
«Ұлттар әл-ауқатында», Смит, әдетте ұсыныс бағасы өзгеріссіз болуға белгіленді, бірақ оның «құны» төмендейді оның «тапшылығы» өскенімен бірге, сондай-ақ кейін бұл қатынас сұраныстың заңы деп аталды. Рикардо, өзінің «Саяси экономика және салық салу принциптерінде», сұраныс пен ұсыныс идеяларын салуға қолданылған болжамдарың қатаң баяндаған. 1838-шы жылыАнтуан Августин Курно «Әл-ауқат математикалық принциптерінің зерттеулері» деген кітабында бірінші сұраныс пен ұсыныстың математикалық моделін жасады, оның ішінде диаграммалар да болды.
 
=== Микроэкономика ===
== Тепе-теңдік ==