Сұраныс және ұсыныс заңы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

3) сұраныс заңын табыс әсері және ауыстыру тиімділігі арқылы түсіндіруге де болады.

 

Сұраныс және ұсыныс-микроэкономикадағы нарықтың бағасын белгілейтін экономикалық үлгі. Ол бойынша,бәсекелестік нарықта тауар өлшемінің бағасы бір нақты тауар үшін немесе өзге де сауда элементтеріне( мысалы жұмыс немесе қаржы активтер сияқты) сұраным мөлшері мен (ағымдағы бағамен) ұсыныс мөлшері(ағымдағы бағамен) тең болғанша өзгереді.Бұл нәтижесінде баға және транзакция санының экономикалық тепе-теңдігіне жеткізеді.

 

Ұсыныс кестесі тауардың бағасы мен оның ұсынылған санының арасындағы қарым-қатынасты көрсететін кесте болып табылады. Тамаша бәсекелестік болжамымен, ұсыныстың шекті құны арқылы анықталады. Яғни, өнімінің қосымша бірлігін өндіретін құны олардың тауар алған бағасынан кем болса, фирмалар қосымша шығысын өндіретін болады.

Шикізат тауарларының құнының артуы ұсынысты төменге шығындарды, ал жеңілдік ұсынысты арттырады. Соңғысы тауардың бағасын төмендетеді. Ол өндірушінің профицитін азаюына келтіреді.

3. Ұсынушылардың саны<br />

 

Cұраныс кестесі графикалық түрде қисық ретінде бейнеленеді. Ол сатып алушылардың әр түрлі бағамен сатып алуға дайын тауарлардың сомасын білдіреді. Сұраныс кестесінде сұраныстың барлық детерминанттары, тауардың бағасынан басқа, өзгеріссіз қалуы қажет. Сұраныстың өзгеріссіз болатын детерминанттары: кіріс, талғамдар және преференциялар, алмастыратын тауарлардың бағасы, және толықтыратын тауарлардың бағасы. Сұраныстың Заңы бойынша сұраныс қисығы төмен қарай жантайма ретінде ұсынылады,яғни әрдайым дерлік бағасы төмендегенмен, тұтынушылар тауарды көбірек сатып алады.

Ұсыныс қисықтары шекті шығындар қисықтарды көрсетедіндей сияқты, сұраныс қисықтары шекті пайдалық қисықтары арқылы анықталады. [2] Баламалы тұтынудың шекті пайдалығы қосымша тұтынудың шекті коммуналдық бағасына тең болса, тұтынушылар берілген тауарды сатып алуға дайын болады. Сұраныс кестесі тұтынушының берілген уақыт шеңберінде берілген өнімді сатып алу үшін дайындығы және қабілеті ретінде анықталады.

5. Әлеуетті тұтынушылардың саны.<br />

 

Хамид С. Хоссейни айтуы бойынша, сұраныс пен ұсыныс концепциясын ерте замандағы мұсылман ғалымдары белгілі бір дәрежеде түсінген болатын.Мысалы, он төртінші ғасырғы Сирия ғалымы Ибн Taймиях жазды: “ Тауарларға тілек ұлғайтылса, ал оның қолдағысы төмендесе, оның бағасы өседі.Дегенмен, тауардың қолдағысы өсіп, ал сатылушылардың тауарға ұмтылысы азайса, сол тауардың бағасы төмендейді.”[3]

Джон Локктың 1691-шы жылы жазылған «Пайыздар мен ақша құны төмендеу салдары туралы кейбір ойлар» жұмысында [4] ерте және нақты сұраныс пен ұсыныстың сипаттамасы және олардың қарым-қатынасы қамтылады. Бұл сипаттамасында былай деп жазылады: «Кез келген тауардың бағасы сатып алушы мен сатушылардың санының үлесімен көтеріледі немесе төмендейді».

«Ұлттар әл-ауқатында», Смит, әдетте ұсыныс бағасы өзгеріссіз болатының белгіледі, бірақ оның «құны» төмендегенімен оның «тапшылығы» өседі. Сондай-ақ, кейін, бұл қатынас сұраныстың заңы деп аталды. Рикардо, өзінің «Саяси экономика және салық салу принциптерінде», сұраныс пен ұсыныс идеяларын салуға қолданылған болжамдарың қатаң баяндаған. 1838-шы жылы Антуан Августин Курно «Әл-ауқат математикалық принциптерінің зерттеулері» деген кітабында бірінші сұраныс пен ұсыныстың математикалық моделін жасады, оның ішінде диаграммалар да болды.

 

 

='''Тепе-теңдік'''=