Перлит

Перлит (нем. perle — меруерт) — жанартаулық шыныдан тұратын қышқыл эффузиялық тау жынысы. Хим. құрамында: SіO₂ — 65 — 75%, Al₂O₃ — 10 — 15%, аз мөлшерде Fe₂O₃, CaO, MgO, SO₂, т.б. қоспалар, 3 — 6%-дай байланысқан су болады. Бітімі перлиттік, сынығы домалақ пішінді қабықшаларға, шарларға бөлінеді, жылтырлығы эмаль, інжу,жібек, балауыз, шыны тәрізді. Түсі сұр, сарғылт, көгілдір, меруертке ұқсас; тығызд. 1,3 — 1,6 г/см³. Перлитті 850 — 1200^oС-қа дейін қыздырғанда құрамындағы су буланып, ісінеді, қуыстар пайда болады. Көлемі 10 — 20 есе ұлғайып, кеуекті жеңіл материалға айналады. Осы қасиетіне байланысты Перлитті бетонға жеңіл толтырмалар ретінде, отқа төзімді цементтерге, бояуларға, пластмассаларға, асфальтқа қосады; жылу өткізбейтін бұйымдар жасауда, химия, мұнай өңдеу, тамақ, дәрі-дәрмек, шыны өндірісінде қолданады. Қазақстанда Семейтау аймағының қышқыл эффузияларында кездеседі.

Пайдаланылған әдебиет

“Қазақ Энциклопедиясы”, VII-том