Елеусіз Байырбеков

Елеусіз Байырбеков (1892, Созақ ауданы, Қаратау әкімшілік аймағы, Бақырлы мекені — 1944, Отырар ауданы, қазіргі Д.Алтынбеков ауылы) — ақын.

Сыр өңірінің белгілі ақындарымен кездесіп, өнер жарыстырған. "Ұлы Совет сайлайық" атты өлеңі "Ел жүрегі" (1937) жинағында жарияланды.

1934 жылы Қазақстан жазушыларының 1-ші съезіне, 1939 жылы халық ақындарының республикалық слетіне қатысқан.

"Өзгерген өмір" дастанында ("Пернедегі термелер", Алматы, 1965) 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысын, ел басына түскен тауқыметті баяндады. Ал "Ұйысты ойдан ел көп, қырдан-дағы", "мекенім Раң еді, таудан ары", "Замана сарыны", "Жаралы жауынгер", т.б. шығармалары Отырар руханияты музей-кітапханасының қорында сақтаулы тұр.[1][2]

1934 жылы «Халық ақыны» атанады. Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталған. Ол туралы Ілияс Жансүгіров: «Одаққа мүше болуға 100-ге жуық шығармашылық өкілдерінің ішінен  іріктелгені, сүзгіден өткені Жамбыл Жабаев, Нұрпейіс Байғанин, Кәрібай Үмбетәлиев, Иса Байзақов және Елеусіз Байырбеков болды» деп жазады.

Ақынның соңында екі перзент қалды. Үлкені Жамалбек 1921 жылы туған, оның ұрпақтары бүгінде Кентау қаласында тұрады. Екінші перзенті 1941 жылы дүниеге келген Перде есімді қыз.

Дереккөздер өңдеу

  1. Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2
  2. “Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6