Себептілік принципі

Себептілік принципі өңдеу

Мағынасы өңдеу

Себептілік принципі - физикалық оқиғалардың бір-біріне әсерінің шегін межелейтін (тағайындайтын), яғни берілген оқиғаның одан бұрынғы оқиғаларға әсері болмайтындығын («себепші оқиға уақыт бойынша салдар оқиғадан бұрын болады», келер шақ өткен уақытқа әсерін тигізбейді») көрсететін жалпылама принцип. Салыстырмалық теориясына сәйкес бір-біріне себеп-салдар оқиғалар жарық жылдамдығынан артпайтын сигналдар арқылы байланысады. Себептілік принципі бойынша физикалық теория құру кезінде одан шығатын салдарды тәжиірбемен тексеру арқылы табиғат заңдылықтарын алдын ала болжауға болады. Себептілік принципінің мазмұнының көлемі философиядағы себептілік ұғымынан тар болып келеді. Себептілік принципінің дұрыстығына Максвелл теңдеулеріндегі кешігу потенциалының, Фейнман диаграммасының, күшті әсерлесетін бөлшектер арасындағы дипрессиялық қатынастардың т.б бір мәнді шешім болу дәлел. Дегенмен Себептілік принципіне байланысы бар көптеген физикалық проблемалар әлі түбегейлі шешілген жоқ. [1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ Совет Энциклопедиясы. Алматы қаласы,1977 ж. 10-том, Самал Жел-Тегене. 94-бет